Centerra Gold moves ahead with development of Gatsuurt ore site

Centerra Gold Inc. (TSX:CG ) has registered its Gatssurt ore reserves with the Mongolian National Registry of Mineral Reserves. This paves the way to negotiating an Investment Agreement for the future development of the Gatsuurt deposit.

Centerra Gold intends to transport Gatsuurt ore to the Boroo mine's processing facility where a new plant will be constructed to process Gatsuurt ore.

"Now that the Gatsuurt ore reserves have been approved by and registered with the appropriate Mongolian agency, I am hopeful we can negotiate an acceptable Investment Agreement, which will allow us to develop the Gatsuurt deposit in a timely manner,” said Len Homeniuk, President and the CEO of Centerra Gold Inc. “This project is important not only to the Company but to the local communities in the Mandal and Bayangol Soums where we operate. It will create many new, well-paying jobs, increase local revenues and substantially increase the life of the Boroo mine."

From:
http://www.mongolia-web.com/content/view/1567/2/

Centerra Gold Inc.: Mongolian Government Approves and Officially Registers Gatsuurt Reserves

TORONTO, ONTARIO, Dec 27, 2007 (MARKET WIRE via COMTEX) -- Centerra Gold Inc. (TSX: CG: 85.63, -0.50, -0.58%) announced today that the Government of Mongolia has accepted and officially registered the Gatsuurt ore reserves into the National Registry of Mineral Reserves. This paves the way to negotiating an Investment Agreement for the future development of the Gatsuurt deposit. As previously disclosed, the Company intends to truck Gatsuurt ore to the Boroo mine's processing facility where a new bio-oxidation circuit will be constructed to treat refractory Gatsuurt ore.

"Now that the Gatsuurt ore reserves have been approved by and registered with the appropriate Mongolian agency, I am hopeful we can negotiate an acceptable Investment Agreement, which will allow us to develop the Gatsuurt deposit in a timely manner. This project is important not only to the Company but to the local communities in the Mandal and Bayangol Soums where we operate. It will create many new, well-paying jobs, increase local revenues and substantially increase the life of the Boroo mine," said Len Homeniuk, President and the CEO of Centerra Gold Inc.

Caution regarding forward-looking statements

Statements contained in this news release which are not historical facts are forward-looking statements that involve risks, uncertainties and other factors that could cause actual results, performance, prospects and opportunities to differ materially from those expressed or implied by such forward-looking statements. Factors that could cause actual results or events to differ materially from current expectations include, among other things: volatility and sensitivity to market prices for gold; replacement of reserves; unexpected geological or hydrological conditions; inability to enforce legal rights; defects in title; litigation or arbitration proceedings in which third parties claim title to properties or assets of the Centerra; political risks arising from operating in certain developing countries; imprecision in reserve estimates; success of future exploration and development initiatives; competition; operating performance of the facilities; environmental and safety risks including increased regulatory burdens; seismic activity, weather and other natural phenomena; failure to obtain necessary permits and approvals from government authorities; changes in government regulations and policies; including tax and trade laws and policies; ability to maintain and further improve positive labour relations; and other development and operating risks.

Although Centerra believes that the assumptions inherent in the forward-looking statements are reasonable, undue reliance should not be placed on these statements, which only apply as of the date of this report. Centerra disclaims any intention or obligation to update or revise any forward-looking statement, whether as a result of new information, future events or otherwise.

About Centerra

Centerra is a growth-oriented, gold Company focused on acquiring, exploring, developing and operating gold properties primarily in Central Asia, the former Soviet Union and other emerging markets. Centerra is a leading North American-based gold producer and the largest Western-based gold producer in Central Asia and the former Soviet Union. Centerra's shares trade on the Toronto Stock Exchange under the symbol CG. The Company is based in Toronto, Canada.

Additional information

Additional information on Centerra is available on SEDAR at www.sedar.com and the Company's website at www.centerragold.com.

Contacts:
Centerra Gold Inc.
John W. Pearson
Director, Investor Relations
(416) 204-1241
Website: www.centerragold.com

SOURCE: Centerra Gold Inc.

From:

http://www.foxbusiness.com/markets/industries/industrials/article/centerra-gold-mongolian-government-approves-officially-registers-gatsuurt_419150_6.html&cid=1125433074&ei=CWV0R5_3Bo_sqgOp4onNDg

Mongolia's Mining Deals are on the Move

Immediately after he took office last month, the new Prime Minister of Mongolia, S.Bayar, stated the government would take full control of Tavan Tolgoi’s mining license, the largest high-grade coking coal mine in Omnogobi aimag. He began talks with license holders of Energy Resources, a consortium of 14 private companies and individuals. Some members stated that they are ready to cooperate with the government for the benefit of national security and interests.
The big mining deal that was expected to be signed between the Government of Mongolia and Canadian invested Ivanhoe Mines Mongolia, Inc., is likely to be reviewed by the Government in the near future. The government and members of Parliament have reportedly agreed that the draft investment agreement for Oyu Tolgoi, a multi-billion dollar copper and gold mining project in the same aimag, should be withdrawn from Parliament and resubmitted. The main opposition force in Parliament, the Democratic Party, agrees that the agreement should be seriously reconsidered as it was “above the laws and regulations of Mongolia”. Local media has speculated that some specific articles of the agreement, including the government’s 34 percent stake, would be renewed at up to 51 percent. According to the agreement, the Canadians were about to enjoy a long term tax break of 68 percent of the windfall profits tax. Increasing the Government’s stake from 34 to 51 percent is a tough job as the current Minerals Law says that the government is eligible to take a 34 percent maximum of strategically significant mineral deposits that were explored by private funding.
Another mining deal in dispute between Mongolia and Russia is Asgat, a polymetallic silver deposit located in Bayan-Olgii aimag. National daily newspapers reported last week that the State Property Committee outlined a proposal for a 50:50 percent ownership and submitted it to the Government which later agreed, and submitted it to the Parliament for discussion. Thus, the big mining deals are “on the move” for the benefit of national interests and security.

From:

http://ubpost.mongolnews.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=1072&Itemid=42

Mongolia Oyu Tolgoi and Globalization

By Scott Gillette

Mongolia’s open country and natural beauty is one of the country’s most important assets, and also served as a barrier between itself and the rest of the world for much of human history. Too often Mongolia is overlooked internationally, because of its relatively small population and isolation. But its strategic significance in Asia is obvious, and this insures that Mongolia will receive ever more attention from the global community in the decades to come.
Many Mongolians are justifiably wary of any kind of foreign presence in their homeland. Mongolia’s history has been marred by centuries of outsiders controlling their destiny, first with the Chinese occupation during the Manchu dynasty, and then the Soviet occupation that prevailed from 1925 until 1990. For the longest time, Mongolia could not control its own fate. Today, for the first time in centuries, it can and does.
While Mongolia has played a disproportionate role in world history compared to its size, but it is still a small country. This has meant that it is forced to play larger powers, most notably China and Russia, off each other and play power politics shrewdly. However, times have changed, and a different approach is needed. Mongolia has to forge its own identity for this new century. The return of Chinggis Khan cult demonstrates and is a product of Mongolia’s newfound independence. However, most Mongolians with whom I have talked to want Mongolia to be less about a past historical, and more of a forward-looking place.
Mongolia must develop the economic clout, both material and spiritual. Mongolia must embrace the outside world with confidence and optimism, while preventing outsiders from corrupting its greatest assets. These goals may seem incompatible at first. Yet Mongolia’s freedom to choose its own destiny is complicated by the same forces that are sweeping the entire globe. This is because Mongolia’s biggest promise is also its biggest threat to its sovereignty. This promise and threat is not a mighty state, but an abstract force known as globalization.
Globalization, for the sake of this article, means that the world is becoming more interconnected politically, financially and culturally. Quantum leaps in technology and telecommunications mean that Mongolia is no longer an island separated by vast stretches of grasslands and desert. Instead, its fate is intertwined with the rest of the world. No area of the planet is immune from the winds of globalization. There have been protests against it all around the world, but nothing is going to stop it. Every part of the world is becoming more connected to and dependent on each other every day, whether one likes it or not.
Some areas and some groups will benefit more than others. China will probably be the country that benefits from globalization the most in the new century, while large corporations around the world will prosper disproportionately compared to smaller-sized businesses. The winds of globalization do not blow fairly. But it is no longer viable for any person or state to shut out the rest of the world.
It is understandable that many Mongolians would recoil from any engagement with the outside world. Many Mongolians would prefer a militant nationalism that barricades the entire country from outside influences. But that is no longer a viable and worthy option.
Steve Saunders, President of the North America-Mongolia Business Council, points out that “Political parties in Mongolia are keenly sensitive to voters’ views on globalization, as are political parties in the US and Canada and every other democracy. Economic nationalism in Mongolia came from the grassroots, from the voters, and their elected officials are trying to cope with it.” So it is up to those who recognize the value of economic openness to persuade the electorate in a democracy.
I wrote in a previous column about how the recently enacted flat tax will bring simplicity, transparency and growth to Mongolia. The establishment of an honorable agreement between the new government and Rio Tinto, which can make Oyu Tolgoi operations a reality, would also have just as enormous and positive an impact.
Recent elections have called this massive project into doubt. Bret Clayton, CEO of Rio Tinto’s copper division, recently said, “We hope and trust that despite internal changes within the Mongolian government that we will remain focused on our common target.” I hope the new Mongolian leadership agrees.
I do not advocate this view because I embrace or benefit from the interests of the Rio Tinto mining company. I come to this position because of a sincere concern for the people of Mongolia. The project would make a new public sector in Mongolia possible, one that would fund vital projects in health care, infrastructure and education.
Economic openness can enhance Mongolia’s security in the future. If Mongolia stagnates while China prospers, Mongolia will be unfortunately at the whim of Beijing in the future. However, a prospering Mongolia can maintain its independence, as nobody would want to tamper with the goose that lays the golden egg. It is instructive to note that the Chinese never leaned on Hong Kong too heavily.
Gulf states like Bahrain and United Arab Emirates serve as examples of the kind of economic nation that Mongolia could become. These states are culturally distinct from the West, but possess material wealth and relative political harmony. There is no reason why Mongolia cannot achieve the status in 30 years.
However, the clock is ticking. Ivanhoe, the parent company of Rio Tinto, has indicated that it will not wait around forever for an agreement to be reached. Bill Clayton pointed out, “Mining is one of the few ways that a developing country can accelerate its economic growth. A nation’s reluctance to invest in its mineral resources in a timely and equitable manner will delay, and in some cases destroy, its ability to capitalize on its mineral wealth.” If Mongolia is labeled a place where it is too difficult to get deals done, companies will stop trying. The only thing worse than the global economy exploiting you is the global economy ignoring you.
Steve Saunders points out that every day the Ikh Hural delays costs the Mongolian economy $1 million a day in GNP. On the positive side, “Prompt parliamentary approval of an investment contract for the Oyu Tolgoi project would produce a tidal wave of new investment in a variety of sectors.”
Saunders also points out that this investment is not based on helping one corporation alone. “One of the things not widely understood in Mongolia is that the capital behind foreign investment is democratic, not oligarchic; the money that foreign companies invest in Mongolia doesn’t generally come from rich fat cats but rather from tens of thousands of individual citizen investors around the world who buy stock in those companies. If those stakeholders believe that Mongolia is unfriendly to foreign investment, those stakeholders sell their stock in companies that invest in Mongolia. In turn, those companies have to respond to shareholder concerns just as politicians must respond to voter concerns.”
Saunders’ observation is based upon extensive experience with Western markets and the Mongolian economy. He recognizes that Mongolian businesses like MCS Company, Newcom, Tavan Bogd, and the Khan Bank have opened up to the world. The government cannot ignore the concerns of its people about the outside world. Just as importantly, they cannot ignore the outside world altogether.
Now is not the time for Mongolia to turn away from globalization, but to find a way to embrace it. If Mongolia does not embrace globalization today, it may have to accept lesser deals tomorrow, as poverty leads to desperate measures. That is why the Oyu Tolgoi is so important; not only can it provide significant revenues to the government, but also it will serve as a blueprint for what may transpire in the future.
If Mongolia can open itself up to the world, its unique people, culture and landscapes will fuel another wave of sustainable development. Globalization is the central reality of the 21st century, and Mongolia has phenomenal opportunities by opening up to the outside world. If only Mongolia will take advantage of them…

From:
Thursday, December 27, 2007.
http://ubpost.mongolnews.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=1067&Itemid=41

Mongolia's mining regenerating

Amongst Asian countries, Mongolia ranks as one of the richest in terms of volume and variety of undeveloped mineral resources. Although enormous potential exists in mineral resources, the economic viability of developing much of this natural wealth has not yet been demonstrated. The mining sector is of great importance for Mongolia’s economic stability and for the physical infrastructure, especially in the energy sector which is heavily dependent on coal. Mongolia has witnessed an increased interest in the mining sector, as well as in copper production. In recent years, foreign companies have found a somewhat improved environment for investment. It can make a contribution to the sustainable development of Mongolia. But regenerating the land after mining extraction has been sluggish. Statistics from the Ministry of Environment show that of the 331 Mongolian and foreign invested mining companies, and of the 13718.5 hectares where mineral extraction has occurred, only 2553.2 hectares land have been regenerated. This means there has only been 18 percent of regeneration as of November 2007. Land which has not been regenerated reached 11200.0 hectares. Since 1999, 120 to 130 gold mining sites have extracted and 276 million meters have been excavated until now. As of October 31, of this year, 1038.3 hectares are expected to be extracted by 152 mining companies. They have planned to regenerate 862.02 hectares and 937.9 hectares as technical and biological regenerations, respectively.
Even today, the Minerals and Petroleum Authority for the Ministry of Industry and Commerce has taken over 2500 mining licenses which allow exploration and extraction of 40 million meters by mining companies - that’s 25 percent of Mongolian territory. In past years, many people had a false conception that anybody could do exploration and extract from the land, so big businessmen went mining. Mongolia has cracked down on enormous numbers of ninja gold and sparring miners who used to make a living by scavenging for gold and sparring, using chemicals. As a result, this has caused serious environmental damage.
The answer to using natural resources and minerals responsibly is to develop a mining plan in Mongolia. In recent years, this has become a positive trend. Parliament members and high ranking officials, specialists and officials of the Minerals and Petroleum Authority, mining companies and a group of reporters have been paying official visits to foreign countries where the mining field is highly developed. Through this, they can learn skills from others’ experiences in mining. In order to develop mining, the right information is important. The Asia Foundation has supported opportunities to study in the U.S. states of California and Colorado.
Recently, representatives of some mining companies visited Bugat and Ordos metallurgical plants and gold mines in Inner Mongolia to become acquainted with modern mining and metallurgical plants. It should be mentioned, if the mining sector develops in the right way, this will have a positive impact on the development of the Mongolian economy. If mining develops the wrong way, it will bring a collapse to the ecological and natural systems of the country.
Last November, Tg542.6 million were collected according to law, from mining companies who defaulted on their obligation for regenerating sites. Interestingly, one of the factors that is helping Mongolia’s economic growth is the surprising rate of direct foreign investment. According to a survey by the Ministry of Industry and Trade, from 1990 to 2006, 6,165 foreign invested companies from 93 countries were registered, with a total direct investment of about US$2 billion in the country. 47.7 percent alone are invested in the mining sector from China, Canada, South Korea, Australia, Russia and Japan.

From:

http://ubpost.mongolnews.mn/index.php?option=com_content&task=view&id=1070&Itemid=40

Garrison International to raise funds for further Mongolia exploration

Toronto-based Garrison International Ltd. (TSX VENTURE: GAU) has announced that it will be raising capital to further explore its Mongolian sites.

Through a "Private Placement" of 2,300,000 common shares of stock, Garrison International will raise funds to explore its Tsaagaan Staiur site in Mongolia. Tsaagaan Staiur lies about 550 kilometers southwest of Ulaanbaatur in the Bayankhongor Province.

Garrison is a junior mineral exploration company which acquires and develops advanced stage gold properties in Mongolia.

From:
http://www.mongolia-web.com/content/view/1563/2/

Эрчим хvчний хаант улс болох aлтан боломж Монголд байна

Оюу толгой, Тавантолгойн ордууд монголчууд тєдийгvй дэлхий нийтийн анхаарлыг татаж, эдгээр баялаг ордыг хэрхэн ашиглах асуудал ихээхэн маргаантай байна. Монголын тєр засаг ч асуудалд ул суурьтай хандахыг хичээж, УИХ-ын гишvvд уул уурхайн vйлдвэрлэл хєгжсєн улс орнуудад очиж туршлага судлан vр дvнг нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр олон нийтэд мэдээлж байгаа. Саяхан УИХ-ын гишvvдийн ээлжит баг хєрш зэргэлдээ БНХАУ-д зочилж, уул уурхайн хєгжилтэй нь танилцлаа. Тус багийг дагалдан явах зуур тєрсєн сэтгэгдлээ уншигч тантай хуваалцъя.



Нэг. АВАРГА ТЄРVVЛЭХ ХЯТАДЫН БОДЛОГО
Хятадын уул уурхайн салбар асар хурдацтай хєгжиж байна. Тэд хvрз жоотуу барьсан хvний олонд дулдуйддаг хуучин уламжлалаасаа татгалзаж, орчин vеийн техник технологийг эрхэмлэх болсон нь алхам тутамд мэдрэгдэж байв.
Хятадын эрчим хvч, уул уурхайн томоохон компанийн нэг Шиньхуа (Shenhua) групп нvvрс олборлолт, цахилгаан станц, нvvрснээс шингэн тvлш гаргах чиглэлээр голлон ажилладаг аж. Мєн єєрийн гэсэн 1800 км тємєр замтай, тэр нь Хятадын баруун бvсийн нvvрсийг далайд гаргах хоёр дахь том гарц гэгддэг юм байна. Тус группын мэдэлд нvvрсний 13 уурхай байдгийн 3 нь ил уурхай. Энэ жил 280 сая тн нvvрс борлуулсан гэнэ.
Тус компанийн харьяа Шэньдуны нvvрсний далд уурхайгаар орлоо. Жилд 100 сая тонноос дээш хэмжээний нvvрс олборлож буй дэлхийн цорын ганц энэ уурхайд 8430 хvн ажилладаг. Тэдний гурван мянга гаруй нь нутгийн уугуул иргэд. Урьд нь жилд 10 саяас дээш тн нvvрс олборлодог уурхайд 30-40 мянган хvн ажилладаг байсан бол шинэ мянганы эхээр дэвшилтэт технологи бvхий уурхайн хэв загварыг бий болгох зорилт тавьснаар ийм амжилтад хvрсэн гэнэ. Америкийн нvvрсний далд уурхайн нэг ажилчин ээлжиндээ 41.73 тн нvvрс гаргадаг бол эдний нэг хvн 8 цагийн хугацаанд 124 тн нvvрс олборлоно. Аюулгvй ажиллагааны vзvvлэлт нь ч Америкийн дунджаас давсан аж. Энэ бvгдийгээ тэд тэргvvний техник технологитой холбон тайлбарлаж байлаа.
Шэньдун газар нутгийн хувьд Монголын говьтой адил тєстэй бєгєєд усны хомсдлоос зайлсхийхийн тулд хаягдал ус бага гаргах, бохир ус хаяхгvй байх технологид нэгэнт шилжжээ.
Байгаль орчныг хамгаалах асуудалд онцгой анхаарч, нийтдээ 50 ам дєрвєлжин км талбай ашигладаг ч 153 ам дєрвєлжин км талбайг ойжуулснаар нийт нутгийн 11 хувь нь л ургамлан бvрхvvлтэй байсныг 67 хувьд хvргэж чаджээ.
Шэньдунд нvvрснээс шингэн тvлш гаргах vйлдвэр баригдаж байна. Нvvрснээс шууд шингэн тvлш гаргах, химийн єєр бодис болгож байж гаргах хоёр арга байдаг. Эднийх шууд гаргах vйлдвэр бєгєєд хагас жилийн дараа гэхэд дэлхийн хамгийн том энэ vйлдвэр бvтээгдэхvvнээ гаргаж эхэлнэ. Гурван тн нvvрснээс нэг тн шингэн тvлш гарах бєгєєд 70 хувь нь дизелийн тvлш, 20 хувь нь бензин, vлдэх хэсэг нь химийн янз бvрийн тvvхий эд байх аж. Нефтийн бvтээгдэхvvний vнэ дэлхийн зах зээл дээр нэг баррель нь 35-45 ам. доллар байхад л тус vйлдвэр ашигтай ажиллах гэнэ. Тус vйлдвэр 2020 он гэхэд 30 сая тн шингэн тvлш гаргахаар зорьж, 350 тэрбум юанийн хєрєнгє оруулалт хийхээр болоод байгаа гэж байсан. Цахилгаан гаргахад нvvрсний илчлэг чухал бол химийн боловсруулалтад энэ vзvvлэлт хамаагvй, шинжилгээ хийн тухайн нvvрсийг шингэрvvлэх vv, коксжуулах уу, хийжvvлэх vv, тvлшинд хэрэглэх vv гэдгийг шийддэг юм байна. Нvvрснээс шингэн тvлш гаргах гол технологи нь Хятадынх гэнэ.
Шэньхуагийн нvvрс боловсруулж шингэн тvлш гаргах судалгааны тєв Шанхайд байрладаг. Дэлхийн хамгийн том гэсэн тодотголтой энэ тєвд бvх судалгаа, туршилт хийгдэж, боловсон хvчнээ бэлтгэж, нvvрснээс шингэн тvлш гаргах анхны бєгєєд цорын ганц тєслийн цохилох зvрх нь болж байна.

---

Хятадууд цахилгаан станцыг тєв суурин газар барьж, нvvрсээ тээвэрлэдэг практикаас татгалзаж эхлээд байна. Станцыг уурхайгаа тvшиглэн байгуулж, цахилгаанаа дамжуулах нь илvv ашигтайг тэд олж харжээ. Шаньси мужийн нvvрс, дулааны цахилгаан станцын цогцолбортой бид танилцсан юм. Нvvрс элбэгтэй баруун бvсэд газар дээр нь цахилгаан vйлдвэрлэж, зvvн бvс рvv дамжуулж буйн нэг жишээ болох энэ цогцолборын тал нь ашиглалтад орсон, ирэх жилээс бvрэн хvчин чадлаараа ажиллаж, жилд 18 тэрбум юанийн борлуулалт хийх гэнэ. Нvvрсээ зєєдєг станцтай харьцуулбал 30-40 хувийн ашигтай гэж байсан. Бидний vзсэн станц гэхэд л уурхайгаас 500 метрийн зайд байх агаад нvvрсээ туузан дамжлагаар татчих юм. Энд сонирхол татсан нэгэн зvйл нь ус ховортой учир агаарын хєргєлттэй, цэвэр, битvv орчинд хєргєдєг болохоор экологид ямар нэгэн хор нєлєєгvй аж. Агаараар хєргєхєд усыг 90 хувь хэмнэдэг гэнэ.
Ордос аймгийн Зvvнгар хошууны Хадай гол хэмээх газар байрлах нvvрсний ил уурхай 9.6 тэрбум тн-ын нєєцтэй. Шиньхуа группын гурван ил уурхайн нэг. Герман технологитой энэ уурхай жилд 20 орчим тн нvvрс олборлодог. Хорин дєрвєн цагийн ажиллагаатай энэ уурхайд 700 орчим хvн ажилладаг. Азийн хамгийн том ил уурхай. Хуулсан хєрсєє туузан дамжлагаар, нvvрсээ 154 тн-ын даацтай “Terex”-ээр зєєнє. Эднийх дэлхийн хамгийн том эксковатортай. Шилдэг технологи нэвтрvvлэх, байгаль орчноо хамгаалж, нєхєн сэргээлт хийх хоёрт гол анхаарлаа хандуулдаг гэж уурхайн дарга Жан овогт ярьж байна.
Шиньхуа группын vйл ажиллагаатай танилцаж байхад Хятадын тєрийн бодлого нь чиглэл чиглэлээр тєрєлжсєн салангид олон компаниас татгалзаж, нэг компани, нэгдмэл удирдлагатай цогц vйл ажиллагаа явуулдаг аваргууд тєрvvлэх тийшээ хандаад байна уу даа гэх бодол тєрсєн. Шиньхуа гэхэд л єєрийн уурхайнуудаасаа олборлосон нvvрсээ єєрийн тємєр замаар тээвэрлэн далайн боомтод хvргэж, эсвэл єєрийн станцад vйлдвэрлэсэн цахилгаанаа дамжуулж байх жишээтэй.
Шанхай хотын “Баошань” (Baosteel group corporation) ган тємєрлєгийн vйлдвэр Хятаддаа нэг, дэлхийд тавд ордог том vйлдвэр. Тус vйлдвэрийн зохих албаны хvмvvс Хятад дахь тємрийн тархай бутархай олон зуун vйлдвэрийг худалдан авах, нэгтгэх бодлого барьж байгаагаа нуусангvй. Ингэж байж бид 2010-2012 онд жилийн хvчин чадлаа 80 сая тоннд хvргэж, дэлхийд гуравт орох том vйлдвэр болно гэж байна билээ.
Сvvлийн vед Хятад улс жилд 1.5 сая тонноос доош хvчин чадалтай гангийн vйлдвэрvvдээ хааж эхлээд буй нь ч салбар салбартаа аварга тєрvvлэх бодлогын илрэл гэлтэй.



Хоёр. АВАРГА ТЄРVVЛЭХ МОНГОЛЫН БОЛОМЖ
Дэлхий єнєєдєр эрчим хvчний хомсдлоор амьсгалж байна. Нvvрс, нефть, байгалийн хийн нєєц эдийн засаг тєдийгvй геополитикийн чухал хэмжvvр болж байна. Ийм нєхцєлд Тавантолгой, Оюу толгой болон бусад ордыг хэрхэх асуудал анхаарлын тєвд байна. Эдийн засгаа хєгжvvлэх хэрэгцээ шаардлагыг бодсон ч, геополитикийн томоохон тоглогч болох боломж нєхцлийг бодсон ч бид хєл дороо хэвтээ энэ баялгийг ашиглах ёстой. Yvнээс олсон орлогоор эдийн засгийн бусад сег
ментийг дэвжээх ёстой. Yvнийг бvгд ойлгож, ярьдаг. Гагцхvv яаж гэдэгт л асуудлын гол байна.
Монголын эдийн засгийн сэтгэлгээний гол тєлєєлєгчдийн нэг Дандаа Чинсан (Чимидийн Дэмчигдорж) абугай “Эрдэнийн толь” хэмээх бvтээлдээ хорьдугаар зуун хаяанд ирж, дэлхийн тэргvvний хєгжилтэй улс орнууд уурын машинт vйлдвэрлэлээс цахилгаан хєдєлгvvрт шилжиж байгаа єнєє vед монголчууд бид малынхаа тvvхий эдийг боловсруулалгvй гадаадад худалдах нь гарзтай хэмээсэн байдгийг энэ удаад ч сануулмаар.
Дэлхий ертєнц даяаршиж, Америкийн нийтлэлч Томас Фрийдманы бичсэнчлэн хавтгайрч, хvн тєрєлхтєн тоглолтын нэг л талбайтай болж буй єнєє vед бид энэ vvцийг харамлан хав дарах нь утгагvй. Зєвхєн монголчууд л олборлоно гэж хийрхэх нь шаазгай зvv олоод хийх газар ололгvй хатгуулж vхэв гэгчийн vлгэр болох. Тэгэхээр хэнтэй ямар нєхцлєєр хамтарч, хэдий хугацаанд ашиглаж, бvтээгдэхvvнээ ямар тvвшинд боловсруулж, хэнд хэдээр зарах вэ гэдэг л чухал. Хаанахын хэн ажиллахдаа чухал биш, харин эцсийн vр шимийг монголчууд хvртэж, иргэн нь ч улс нь ч баян болох нь чухал.
Хятадын уул уурхайгаа хєгжvvлж буй туршлагаас харахад экологийн хувьд хор хохиролгvй, хамгийн шилдэг технологийг нэвтрvvлж, анхнаасаа далайцтай хєдєлж байж л амжилтад хvрдэг нь тодорхой байна. Тэгэхээр бид ч гэсэн дээрх ордуудыг ашиглахдаа тємєр зам, цахилгаан станц, дагуул хот зэрэг дэд бvтцийн асуудлыг цогцоор нь шийдсэн, далайцтай, томоохон бvтээн байгуулалт єрнvvлэх нь зvйтэй болов уу.
Нvvрсийг нvvрс чигээр нь биш, харин Хятадын туршлагаар цахилгаан станц барьж, эрчим хvч болгон єєрийн хэрэгцээг хангах, илvvдлийг нь экспортлох, шингэн тvлш хийх талаар анхнаас нь бодолцвол ямар вэ.
Єнєєдєр бид Тавантолгойн коксжих нvvрсийг л яриад байна. Гэтэл коксжих нvvрсийг боловсруулах явцад 20-25 хувь нь илчлэг бага, чулуулаг ихтэй нvvрс гардгийг яах вэ? Зєвхєн Євєр Монголын Ордос гэхэд л 230 тэрбум тн эрчим хvчний нvvрсний нєєцтэй гэхээр зах зээлийн єрсєлдєлдєєний асуудал аяндаа гарч ирнэ.
Оюу толгойн ордын хувьд зэсээ баяжуулах уу, боловсруулах уу гэдэг зарчмын ялгаатай асуудал. Зэс маань тvvхий эд болохоос эцсийн бvтээгдэхvvн биш гэдэг єнцгєєс харвал техник технологийн илvv нарийн шийдэл яригдана. Гадаад зах зээлийн тухайд ч илvv єргєн боломж нээгдэнэ.
Энэ бvгдэд мэдээж хєрєнгє мєнгєний асуудал хурцаар тавигдана. Гэвч єнєєгийн нээлттэй, єргєн боломжтой зах зээлээс мєнгє босгох нь тийм ч хvнд асуудал биш. Алаагvй баавгайны арьсыг хуваахаар мєрєєдєж байна гэж та шvvмжилж болох л юм. Гэвч нєхцєл байдлыг эрvvл саруулаар дvгнэж цэгнэе л дээ.
Эрчим хvчний єлсгєлєнгєєс хvн тєрєлхтєн сална гэж vгvй. Атомын эрчим хvч гэхэд л тvvхий эд болох ураныхаа нєєцийн гуравны нэгийг залгичихаад байна. Биотvлшний vлгэр 150 жил яригдаж байгаа ч олигтой vр дvнд хvрэхгvй байна. Сэргээгдэх буюу нар, салхины эрчим хvч, биоэнерги зэрэг нь нийт эрчим хvчний єчvvхэн бага хувь, тодруулбал 1.6 хувийг л эзэлж байна. Устєрєгчийн хувьсгал хямд эрчим хvч бэлэглэнэ гэсэн єєдрєг vзэл бас л батлагдсангvй. Тэгэхээр нvvрсний хэрэглээ єндєр хэвээр байх болно. Тэгээд ч дэлхийн хамгийн том зах зээлтэй орон болох БНХАУ-тай бид дєрвєн мянган км газраар хаяа нийлдэг, энэхvv мєнхийн хєршид маань эрчим хvч, нvvрс, зэсийн хэрэглээ байнга єсєн нэмэгдэж байгаа нь бидний хувьд таатай боломж бий болгож байна. Гагцхvv олдсон баялгаа улам баялаг болгохын тєлєє зєв сэтгэлээр зvтгэвэл Говийн ноён хутагт Данзанравжаагийн “Хураахын баханд бvv шуна, хэрэглэхийн зохист мэрэгш” хэмээх сургаал биеллээ олж эрчим хvчний хаант улс болох боломж Монголд байна бус уу.

Уурхайчдын өдөр

Өнөөдөр Монголын уурхайчдын өдөр. 1922 оны арванхоёрдугаар сарын энэ өдөр Ардын Засгийн газраас Налайхын нүүрсний уурхайг улсын болгох шийдвэр гаргасан юм.

Ингэснээр энэ өдрийг уурхайчдын өдөр болгон зарлаж тэмдэглэсээр ирсэн билээ. Нөгөө талаар энэ өдрийг Монголд уул уурхайн салбар мэндэлсэн өдөр ч гэж үздэг.

Анх 1922 онд 12 ажилчинтай байгуулагдаж байсан Налайхын нүүрсний уурхай жилд 900 шахам тонн нүүрс гаргаж байсан бол үйл ажиллагаа нь зогсохоос өмнөх 1990-ээд оны эхэн хүртэл жилд 800 мянган тонн нүүрс олборлож нийслэл хотыг хангаж байв. Налайхын уурхай хаалгаа барих хүртэлх хугацаанд Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат уурхайчин олон арвыг төрүүлсэн юм.

Харин энэ өдөр мөн үүсэн бий болж 85 жилийнхээ ойтой золгож байгаа уул уурхайн салбарын хөгжлийг дурдвал, 1978-1980-аад онд уулын баяжуулах “Эрдэнэт” болон Бор-Өндөрийн үйлдвэрүүд байгуулагдсанаар улам хөгжиж, 1990-ээд оны эхээр Дарханд Монголын анхны металлургийн үйлдвэр болох Төмөрлөгийн үйлдвэр ашиглалтад орсноор манай улсын уул уурхайн салбар эдийн засагт тэргүүлэх болсон юм.

Оюу Толгойн Тогтвортой байдлын гэрээ

ТӨСӨЛ

МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗАР

БОЛОН

“АЙВЕНХОУ МАЙНЗ МОНГОЛИА ИНК” ХХК-ИЙН

ХООРОНД БАЙГУУЛАХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ГЭРЭЭ

[Огноо]

Монгол Улсын Засгийн Газар болон “Айвенхоу Майнз Монголиа Инк” ХХК-ийн хооронд байгуулах Хөрөнгө Оруулалтын Гэрээ

Ашигт малтмалын тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийг үндэслэн:

Нэг талаас Монгол Улсын Засгийн газраас эрх олгосноор Монгол Улсын Сангийн сайд, Үйлдвэр, худалдааны Сайд, Байгаль орчны Сайд (цаашид хамтад нь “Засгийн газар” гэх) болон,

Нөгөө талаас хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулахаар хүсэлт гаргасан Монгол Улсад үүсгэн байгуулагдсан, аж ахуйн нэгжийн 2657457 дугаар бүхий улсын бүртгэлийн, гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжийн 00-218 дугаар бүхий гэрчилгээтэй, ашигт малтмал ашиглах 6709A тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг эзэмшигч Айвенхоу Майнз Монголиа Инк XXK (цаашид “Хөрөнгө оруулагч” гэх):

Хөрөнгө оруулагч нь Канад Улсын “Айвенхоу Майнз Лимитед” компанийн санхүүжилтээр энэхүү гэрээг байгуулах өдрийг хүртэл 400 сая гаруй ам. долларын хөрөнгө оруулалтыг оруулсан;

“Айвенхоу Майнз Лимитед” нь Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын хуулийн дагуу бүртгэлтэй “Рио Тинто Интернэйшнл Холдингс Лимитед” (цаашид “Рио Тинто” гэх) компанитай гэрээ байгуулсан бөгөөд уг гэрээний дагуу Рио Тинтогийн зүгээс “Оюу Толгой” төсөлд болон Хөрөнгө оруулагчид “Айвенхоу Майнз Лимитед” компанийн хувьцааг эзэмших замаар хөрөнгө оруулахыг хүлээн зөвшөөрсөн;

зэргийг харгалзан харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр Хөрөнгө оруулагчийн үйл ажиллагаа явуулах нөхцлийг нь тодорхой хугацаанд тогтвортой байлгах зорилгоор Хөрөнгө оруулалтын энэхүү гэрээ (цаашид “Гэрээ” гэх)-г 2007 оны [ ] сарын [ ] ны өдөр дараахи нөхцлөөр байгуулав.

1. Ерөнхий зүйл

1.1. Энэхүү Гэрээ нь Хөрөнгө оруулагчийн Монгол Улсын Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дэвсгэрт байрлах 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд байрлах “Оюу толгой” ордод ашигт малтмалын хайгуул хийх, олборлох, боловсруулах үйл ажиллагаа явуулах хугацаанд татварын орчинг тогтвортой байлгах, Хөрөнгө оруулагч үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ олон улсын зах зээлийн үнээр борлуулах, олсон орлогоо чөлөөтэй захиран зарцуулах эрхийг нь баталгаажуулах, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ, хугацаа, ашигт малтмалыг хүн амын эрүүл мэнд, байгаль орчинд хохирол багатай олборлох, байгаль орчныг нөхөн сэргээх, бусад төрлийн үйлдвэрлэл, үйл ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй байх, бүс нутгийг хөгжүүлэх, ажлын байр шинээр бий болгох, өмчид учирсан хохирлыг нөхөн төлөх, Гэрээг цуцлах үндэслэл, Гэрээ байгуулагч талуудын эрх, үүрэгтэй холбогдсон харилцааг зохицуулна.

1.2. “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 4.1.11-д заасны дагуу “Оюу толгой”-н орд нь үндэсний аюулгүй байдал, улсын болон бүс нутгийн эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд нөлөөлөх хэмжээний, эсхүл жилд Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 5 хувиас дээш хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломжтой тул ”стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд” гэж үзнэ.

1.3. Хөрөнгө оруулагч нь энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөс өмнө “Оюу толгой” ордод нийт 400 сая гаруй ам.долларын хөрөнгө оруулалтыг оруулсан бөгөөд энэхүү Гэрээний дагуу “Оюу Толгой” төсөлд Айвенхоу Майнз Лимитед болон “Рио Тинто” компаний санхүүжүүлэлтээр нийт 2,7 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулах тул “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 3-т заасны дагуу гэрээг гучин (30) жилийн хугацаатайгаар байгуулав.

1.4. Хөрөнгө оруулагч нь Монгол Улсын хуулийн дагуу шаардлагатай бүхий л түрээс, лиценз болон зөвшөөрлүүдийг авах хүсэлтээ гаргах бөгөөд Засгийн газар хуулиар зөвшөөрөгдсөн хүрээнд тухайн түрээс, лиценз болон зөвшөөрлүүдийг авахад нь Хөрөнгө оруулагчид тусална.

1.5. Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөс эхлэн энэхүү гэрээний заалт нь тогтвортой мөрдөгдөнө. Гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш Хөрөнгө оруулагчид илүү таатай нөхцөл олгох аливаа хууль, тогтоомж, олон улсын гэрээ Монгол Улсад батлагдвал, тухайн таатай нөхцлийг эдлэх хүсэлтээ Хөрөнгө оруулагч Сайдад бичгээр гаргаж болно. Тухайн хууль, тогтоомж, олон улсын гэрээг хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн Хөрөнгө оруулагч уг таатай нөхцлийг эдлэх болно.

1.6. Хөрөнгө оруулагчийг үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ чөлөөтэй борлуулах, экспортод гаргах, олон улсын зах зээлийн үнээр борлуулах, үүнээс олсон төгрөгийн болон гадаад валютын орлогоо чөлөөтэй захиран зарцуулах эрх болон нөхцлөөр хангана.

1.7. Энэхүү гэрээ нь 6709A тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл болон 15.2 дугаар зүйлд заасан Оюу Толгой төслийг бүрдүүлж байгаа аливаа бусад ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг ашиглах Үндсэн үйл ажиллагаа болон түүнтэй холбоотой үйл ажиллагаанд хамаарна.

1.8. “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн дагуу болон энэхүү Гэрээний “Хавсралт-2”-д хавсаргасан Хувь Нийлүүлэгчдийн гэрээнд заасан харилцан тохиролцсон нөхцлөөр Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааны 34 хувийг Төр эзэмшинэ.

1.9. Хөрөнгө оруулагч нь Монгол Улсад үйлдвэрлэсэн тоног төхөөрөмж, түүхий эд материал, хангамжийн материал сэлбэг хэрэгсэлүүд болон ажил үйлчилгээ нь үнэ, зардал, хугацаа, хэмжээ болон чанарын хувьд өрсөлдөхүйц болон олдоцтой тохиолдолд эхний ээлжинд Монгол Улсаас худалдан авч хэрэглэнэ.

1.10. Энэхүү Гэрээ болон Хувь Нийлүүлэгчдийн Гэрээний дагуу Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааны 34%-ийг Төрд шилжүүлснээр “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 5-р зүйлийн заалтын хүрээнд Хөрөнгө оруулагч, мөн Оюу Толгой төсөлд Төрийн оролцоог хангах, хөрөнгийн биржээр хувьцаа арилжаалахтай холбогдуулан хүлээх аливаа үүргүүдээс Хөрөнгө оруулагчийг цаашид бүрмөсөн чөлөөлнө.

1.11. Энэхүү Гэрээгээр зохицуулагдаагүй аливаа харилцааг Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр Монгол Улсад мөрдөгдөж байсан хууль, тогтоомжинд заасны дагуу зохицуулна.

1.12. Энэхүү Гэрээнд хэрэглэгдсэн нэр томьёог Гэрээний “Хавсралт-1”-д заасны дагуу ойлгоно.

2. Татварын орчин

2.1. Энэхүү Гэрээний дагуу Хөрөнгө оруулагч нь энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан албан татварын хувь, хэмжээ болон татвар ногдуулах аргачлалын дагуу Монгол Улсын “Татварын ерөнхий хууль” –ийн 16, 17 дугаар зүйлд заасан доорхи татвар, төлбөр, хураамжийг төлнө. Үүнд:

1/ аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар;

2/ гаалийн албан татвар;

3/ нэмэгдсэн өртгийн албан татвар;

4/ онцгой албан татвар;

5/ авто бензин, дизелийн түлшний албан татвар;

6/ ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр;

7/ хувь хүний орлогын албан татвар;

8/ зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татвар

9/ орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил, үйлчилгээ хувиараа эрхлэгч иргэний орлогын албан татвар

10/ бууны албан татвар;

11/ нийслэл хотын албан татвар;

12/ нохойны албан татвар;

13/ өв залгамжлал, бэлэглэлийн албан татвар;

14/ үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвар;

15/ улсын тэмдэгтийн хураамж;

16/ ус, рашаан ашигласны төлбөр;

17/ авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвар;

18/ ашигт малтмалаас бусад байгалийн баялаг ашиглахад олгох эрхийн зөвшөөрлийн хураамж;

19/ байгалийн ургамал ашигласны төлбөр;

20/ түгээмэл тархацтай ашигт малтмал ашигласны төлбөр;

21/ агнуурын нөөц ашигласны төлбөр, ан амьтан агнах, барих зөвшөөрлийн хураамж;

22/ газрын төлбөр;

23/ ойгоос хэрэглээний мод, түлээ бэлтгэж ашигласны төлбөр.

24/ Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Монгол Улсын хуулиар тогтоосон бусад төлбөр, хураамж.

2.2. Хөрөнгө оруулагчийн төлбөл зохих аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын хувь хэмжээ нь 0-3.0 тэрбум төгрөгний албан татвар ногдуулах жилийн орлого олсон бол 10 хувиар, 3.0 тэрбум төгрөгнөөс дээш албан татвар ногдуулах жилийн орлого олсон бол 300.0 сая төгрөг дээр 3.0 тэрбум төгрөгнөөс дээш давсан орлогын дүнгийн 25 хувиар нэмж албан татвар ногдуулна.

2.3. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

2.3.

2.3.1. Оюу Толгой төслийн үйлдвэрлэсэн нийт алтыг олон улсын зах зээлд өрсөлдөхүйц үнээр Монгол Улсын Төв Банкинд худалдахаар санал болгосон тохиолдолд Оюу Толгой төслийн үйлдвэрлэсэн алтыг үнийн өсөлтийн албан татвараас чөлөөлнө.

2.3.2. энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд Оюу Толгой төслөөс олборлосон болон үйлдвэрлэсэн нийт зэсийн хүдэр болон зэсийн бүтээгдэхүүнд (аль ч хэлбэрээр байж болно) дор дурдсан тохиолдлуудад үнийн өсөлтийн албан татвар ногдуулахгүй. Үүнд:

i) ил уурхайгаас Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн өдрөөс хойш таван жилийн дотор, эсхүл энэхүү Гэрээний 12.1-д заасан шалтгаанаар уг таван жилээс хойших хугацаанд Хөрөнгө оруулагч дангаар, эсвэл нэг болон түүнээс дээш гуравдагч талтай хамтран Монгол Улсад хайлуулах үйлдвэрийг барьж байгуулах; болон

ii) тухайн хайлуулах үйлдвэр нь жилд 500,000 тонноос доошгүй баяжмал боловсруулах хүчин чадалтай байх.

2.3.3. Энэхүү Гэрээний 2.3.2(i)-д заасан хугацаанд хайлуулах үйлдвэр баригдаагүй тохиолдолд Гэрээний 2.31.2 дугаар зүйлд хамааруулан тухайн хугацааг хүртэл төлбөл зохих Зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татварыг ногдуулах бөгөөд уг хугацаа дууссанаас хойш гурван (3) сарын дотор тухайн татварыг Хөрөнгө оруулагч бүрэн нөхөн төлөх болно.

2.4. Хөрөнгө оруулагчийн дараахи орлогод дор дурдсан хувь хэмжээгээр татвар ногдуулна:

2.4.1. ногдол ашгийн орлогод арван (10) хувиар;

2.4.2. эрхийн шимтгэлийн орлогод арван (10) хувиар;

2.4.3. үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулсны орлогод хоёр (2) хувиар;

2.4.4. хүүгийн орлогод арван (10) хувиар;

2.4.5. эрх борлуулсны орлогод гучин (30) хувиар.

2.5. Холбогдох Орлого ба хөрөнгийн татварыг давхардуулж ногдуулахгүй байх, татвар төлөхөөс зайлсхийх явдлаас урьдчилан сэргийлэх тухай гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол Монгол Улсад байрладаггүй албан татвар төлөгчийн зөвхөн Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр борлуулсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээнээс олсон орлогод хорин (20) хувийн орлогын албан татвар ногдуулна.

2.6. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

2.6.1. Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааг шууд, эсхүл Монгол Улсад байрладаггүй салбар компаниараа дамжуулан “Айвенхоу Майнз Лимитед” компаний болон/эсхүл “Рио Тинто” эзэмшиж байгаа бол тухайн хувьцаанд Хөрөнгө оруулагчийн төлөх ногдол ашигт 0%-ийн албан татвар ногдуулна. Монгол Улсад байрладаггүй бусад Хувьцаа эзэмшигчдийн ногдол ашигт Орлого ба хөрөнгийн татварыг давхардуулж ногдуулахгүй байх, татвар төлөхөөс зайлсхийх явдлаас урьдчилан сэргийлэх тухай гэрээ, байхгүй бол Монгол Улсын хуулиар албан татвар ногдуулна.

2.6.2. Хөрөнгө оруулагчийн “Айвенхоу Майнз Лимитед”, “Рио Тинто”-д болон/эсхүл Монгол Улсад байрладаггүй салбар компанид төлсөн хүүгийн, эрхийн төлбөр, техникийн болон удирдлагын зардалд холбогдох Орлого ба хөрөнгийн татварыг давхардуулж ногдуулахгүй байх, татвар төлөхөөс зайлсхийх явдлаас урьдчилан сэргийлэх тухай гэрээ, байхгүй бол Монгол Улсын хуулиар энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөс хойш тогтворжсон хувь хэмжээгээр албан татвар ногдуулна.

2.7. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

2.7.1. Энэхүү Гэрээний дагуу Хөрөнгө оруулагчийн албан татвар ногдуулах орлогыг энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр үйлчилж байсан “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 16 дугаар зүйл, “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 61 дүгээр зүйлийг тус тус үндэслэн тодорхойлно. Татварын аль нэг жилд гарсан алдагдлыг (үүнд 2007 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс өмнөх алдагдал орно) тухайн алдагдал гарсан жилийн дараахь дараалсан татварын таван (5) жилийн хугацаанд албан татвар ногдуулах орлогоос хасч тооцож болно. 2007 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрийн байдлаархи хөрөнгөнд хуримтлуулж бүртгэсэн дүнг тэрхүү хугацааг хүртэл гарсан алдагдалд оруулахгүй.

2.7.2. Хөрөнгө оруулагчийн 2007 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр хүртэлх хугацаанд хүлээсэн алдагдал, хөрөнгөнд хуримтлуулан бүртгэсэн зардал, ирээдүйд албан татвар ногдох орлогоос хасч тооцох зардал болон холбогдох татвар ногдуулалт, төлөлтийн тооцоог Татварын алба баталгаажуулна.

2.8. Засгийн газрын зүгээс “Оюу Толгой” төслийн эдийн засгийн ач холбогдлийг харгалзан үзэж Хөрөнгө оруулагчийн 2007 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс хойш “Оюу Толгой” төсөлд хөрөнгө оруулах тул ”Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 19 дүгээр зүйлийн дагуу нийт хөрөнгө оруулалтын 10 хувьтай тэнцэх албан татварын хөнгөлөлтийг Хөрөнгө оруулагч эдэлнэ. Энэхүү хөнгөлөлтийг “Оюу Толгой” төслийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээг шинээр бий болгох, эсхүл эрхэлж байгаа үйлдвэрлэл, үйлчилгээг өргөтгөх, шинэчлэх зорилгоор элэгдэл байгуулах үндсэн хөрөнгөд оруулсан хөрөнгө оруулалтад үзүүлнэ.

2.9. Аж ахуйн үндсэн үйл ажиллагааны орлогоос бусад орлого олох зорилгоор хөрөнгө худалдан авахад хөрөнгө оруулалт хийгдсэн бол энэхүү Гэрээний 2.8-д заасан хөнгөлөлт үзүүлэхгүй.

2.10. Энэхүү Гэрээний 2.8-д заасан хөнгөлөлтийн дүн нь тухайн татварын жилд ”Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 17.1-д заасны дагуу ногдуулсан албан татварын дүнгээс их байвал илүү гарсан хэсгийг ашигтай ажилласан дараагийн гурван (3) жилд шилжүүлэн хөнгөлнө.

2.11. Энэхүү Гэрээний 2.8-д заасан хөнгөлөлтийг Хөрөнгө оруулагчийн үндсэн үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн өдрөөс эхлэн тооцно.

2.12. Хөрөнгө оруулагчийн гадаад улсад төлсөн албан татварт ”Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 19 дүгээр зүйл болон Орлого ба хөрөнгийн татварыг давхардуулж ногдуулахгүй байх, татвар төлөхөөс зайлсхийх явдлаас урьдчилан сэргийлэх тухай гэрээний дагуу хөнгөлөлт үзүүлж болно.

2.13. Хөрөнгө оруулагчийн албан татвар ногдох орлогоос энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 15 дугаар зүйлд зааснаас бусад мөн хуулийн 12 дугаар зүйлд заасан нийт зардлыг хасч илүү гарсан хэсгийг нь татварын тайлангаар гарсан алдагдал гэнэ.

2.14. Энэхүү Гэрээний 2.13-т заасан алдагдлыг уг алдагдал гарсан татварын жилийн дараахь дараалсан таван (5) жилийн албан татвар ногдуулах орлогоос хасч тооцно.

2.15. Энэхүү Гэрээний 2.14-т заасны дагуу албан татвар ногдуулах орлогоос аль нэг татварын жил хасагдах алдагдлын хэмжээ нь албан татвар ногдуулах орлогын дүнгийн тавин (50) хувиас хэтрэхгүй байна.

2.16. Хөрөнгө оруулагч нь тусгай зөвшөөрлөөр олгогдсон талбайд хийсэн хайгуулын ажлын зардал болон уурхайн эдэлбэрийг ашиглалтад бэлтгэсэн зардлыг үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулж эхэлснээс хойш таван (5) жилийн хугацаанд шулуун шугамын аргаар тогтмол хэмжээгээр үйлдвэрлэлийн зардалд оруулан тооцож, шимтгэлийн сан байгуулна.

2.17. Хөрөнгө оруулагч нь ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмших, шилжүүлэх, талбайг шилжүүлэн авахтай холбогдон гарсан зардлыг тухайн тусгай зөвшөөрөл хүчинтэй байх хугацаанд жил тутам шулуун шугамын аргаар тогтмол хэмжээгээр үйлдвэрлэлийн зардалд оруулан тооцож, шимтгэлийн сан байгуулна.

2.18. Үйлдвэрлэл болон дэд бүтцэд Хөрөнгө оруулагчийн зарцуулсан эд хөрөнгийн элэгдэл, хорогдлын шимтгэлийн санг тэдгээр барилга, байгууламжийн ашиглагдах хугацаанд тогтмол хэмжээгээр байгуулж, тэдгээртэй холбогдон гарах зардлыг тухайн санхүүгийн жилийн үйлдвэрлэлийн зардалд оруулан тооцно.

2.19. Оюу Толгой төсөлтэй холбоотой зайлшгүй шаардлагаар хийгдсэн бүх төрлийн зардлууд үүнд засвар, үйлчилгээний зардал болон бусад зардлыг үйлдвэрлэлийн зардалд тооцно.

2.20. “Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай” хууль болон энэхүү Гэрээнд зааснаас бусад тохиолдолд нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг импортолсон болон үйлдвэрлэсэн, борлуулсан бараа, гүйцэтгэсэн ажил, үзүүлсэн үйлчилгээний албан татвар тооцох үнэлгээний арван (10) хувиар ногдуулна.

2.21. Талууд доорхи зүйлийг харилцан тохиров. Үүнд:

2.21.1. Хөрөнгө оруулагчийн “Оюу Толгой” төслийн хэрэгцээнд зориулан барилгын ажил гүйцэтгэх хугацаанд түр болон байнгын хугацаагаар хэрэглэхээр импортолсон болон авто бензин болон дизелийн түлшнээс бусад бүх төрлийн бараа материал, тоног төхөөрөмж, (үүнд түүхий эд үүгээр хязгаарлагдахгүй бусад бараа материал), үйлдвэр цех, машин, тоног төхөөрөмж (сэлбэг хэрэгсэл үүнд орно), тээврийн хэрэгсэл (үүнд седан кузовтэй автомашин орохгүй) болон нисэх онгоцонд гаалийн албан татвар ногдуулахгүй.

2.21.2. Барилгын ажил гүйцэтгэх хугацаа дууссаны дараа “Гаалийн тухай” хууль болон “Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай” хуулийн дагуу энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш тогтворжсон хувиар гаалийн албан татвар ногдуулна

2.22. Экспортод гаргасан дараахь бараа, ажил, үйлчилгээний нэмэгдсэн өртгийн албан татварын хувь, хэмжээ тэг хувь /“0”/-тай тэнцүү байна:

2.22.1. худалдах зориулалтаар Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс Хөрөнгө оруулагчийн экспортод гаргасан бөгөөд гаалийн байгууллагад мэдүүлсэн бараа, бүтээгдэхүүн;

2.22.2. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс гадаад улсад, гадаад улсаас Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт, түүнчлэн Монгол Улсын нутгаар дамжуулан бусад улсад гаргасан зорчигч болон ачаа тээврийн үйлчилгээ;

2.22.3. гадаад улсад үзүүлсэн (албан татвараас чөлөөлсөн үйлчилгээг оролцуулан) үйлчилгээ;

2.22.4. үйлчилгээ үзүүлэх үед Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байгаагүй гадаад улсын иргэн, хуулийн этгээдэд үзүүлсэн үйлчилгээ (түүний дотор албан татвараас чөлөөлсөн үйлчилгээг оролцуулан).

2.23. Хөрөнгө оруулагчийн хүсэлтийн дагуу Гүний гааль, гаалийн баталгаат агуулах болон гадаадын иргэдийн асуудал хариуцсан байцаагчийг Оюу Толгойд хяналт шалгалт хийлгэх зорилгоор ажиллуулж болно.

2.24. Хөрөнгө оруулагч өөрийн хөрөнгөөрөө хилийн боомтыг барьж байгуулсан болон засаж тохижуулсан тохиолдолд уг хөрөнгийн хэмжээгээр Хөрөнгө оруулагчийн албан татвар ногдох орлогоос хасч тооцно.

2.25. Хөрөнгө оруулагчийн үндсэн үйл ажиллагаанд шаардагдах буцааж гаргах нөхцөлтэй импортолсон тоног төхөөрөмжийг гаалийн хяналтанд байлгах бөгөөд түр горимоор импортолсон тоног төхөөрөмжид гаалийн татвар болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг ногдуулахгүй.

2.26. Хөрөнгө оруулагч түр горимоор импортлосон тоног төхөөрөмжийг хугацаанд нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс буцаан гаргаагүй бол гаалийн албан татвар болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох үед мөрдөгдөж байсан хувь хэмжээгээр нөхөн ногдуулна.

2.27. Хөрөнгө оруулагч өөрийн хэрэгцээнд зориулан импортлосон болон дотоодын зах зээлээс худалдан авсан авто бензин, дизелийн түлшинд авто бензин, дизелийн түлшний онцгой албан татвар, нэмэгдсэн өртгийн албан татвар, авто бензин, дизелийн түлшний албан татвар, болон гаалийн албан татварыг энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох үед мөрдөгдөж байсан хууль, тогтоомжид заасан хувь хэмжээгээр ногдуулна.

2.28. Хөрөнгө оруулагчид эгүүлэн олгох нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг Хөрөнгө оруулагчийн төлөх бусад албан татварт суутган тооцож болно.

2.29. Хөрөнгө оруулагчийн үйл ажиллагаанд оролцон Монгол Улсад байнга болон түр хугацаагаар оршин сууж хөдөлмөр эрхэлж буй гадаадын иргэд, хувь хүний орлогын албан татварыг арван (10) хувиар төлнө.

2.30. Хөрөнгө оруулагчийн үйл ажиллагаанд оролцож байгаа Монгол Улсын иргэд хувь хүний орлогын албан татварыг арван (10) хувиар төлнө.

2.31. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

2.31.1. Энэхүү Гэрээний 2.31.2-д зааснаас бусад тохиолдолд энэхүү Гэрээний хүчин төгөлдөр байх хугацаанд уг гэрээний заалт нь түүнийг байгуулснаас хойш батлагдсан татварын хууль, тогтоомжийн заалтаас үл хамааран тогтвортой мөрдөгдөнө.

2.31.2. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болсны дараа батлагдсан аливаа хууль, тогтоомж, эсхүл давхар татварын гэрээгээр тогтоосон хувь хэмжээ нь энэхүү Гэрээнд заасан албан татварын хувь хэмжээнээс доогуур, эсхүл Хөрөнгө оруулагчийн төлбөл зохих албан татварыг бууруулахаар бол тухайн доогуур тогтоогдсон албан татварын хувь хэмжээ, татварын бууралт нь Хөрөнгө оруулагчид мөн адил үйлчилнэ.

2.32. Хөрөнгө оруулагч, түүнтэй харилцан хамаарал бүхий этгээдэд зах зээлийн үнээс хямд буюу өндөр үнээр бараа борлуулсан, ажил хийсэн, үйлчилгээ үзүүлсэн, бараа, хөрөнгө шилжүүлсэн бол тухайн бараа, ажил, үйлчилгээнд албан татвар ногдох орлогыг тодорхойлохдоо харилцан хамааралгүй этгээдийн хооронд хийгдсэн түүнтэй адилтгах бараа, ажил, үйлчилгээний борлуулалтын үнийг жишиг болгон Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа Хөгжлийн Байгууллагаас хэвлэн нийтлүүлсэн шилжүүлгийн зарчмыг баримтална.

2.33. Хөрөнгө оруулагчийн төсөвт төлөх болон төлбөр хийх албан татвар, төлбөр, хураамжийг тооцох зорилгоор Хөрөнгө оруулагч нь санхүүгийн бүртгэлээ ам.доллараар хөтөлж болно. Төгрөгөөр төлөх албан татвар, төлбөр, хураамжийг тооцохдоо тухайн үед мөрдөж буй валютын ханшийг үндэслэн ам.долларыг төгрөгт шилжүүлэн тооцно.

2.34. Дор дурдсан гүйлгээг (үүнд бүх хийгдсэн болон хүлээн авсан төлбөр орно) Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн дагуу ногдох албан татвараас чөлөөлнө.

2.34.1. Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааг Хувьцаа эзэмшигчдийн Гэрээнд заасны дагуу Төрд шилжүүлэх эсхүл шинээр гаргаж олгосон тохиолдолд;

2.34.2. “Айвенхоу Майнз Монголиа Инк” ХХК-д Төрийн эзэмших хувьцаанд ногдох хөрөнгө оруулалтыг санхүүжүүлэх зорилгоор Төрд зээл олгох, олгосон зээлийг болон түүний хүүг эргүүлэн төлөх тохиолдолд;

2.34.3. Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааг Төрд шилжүүлэх, эсхүл шинээр гаргаж олгох үйл ажиллагааны хүрээнд Хөрөнгө оруулагчийн сонгосон хуулийн этгээдэд Хөрөнгө оруулагчийн аливаа хөдлөх болон үл хөдлөх хөрөнгийг шилжүүлэхэд; түүнчлэн

2.34.4. Хөрөнгө оруулагчийн толгой компанид өөрчлөлт оруулахгүйгээр Хөрөнгө оруулагчийн хувьцааг эзэмших эрхийг “Айвенхоу Майнз Лимитед” болон “Рио Тинто” компанийн хооронд (түүний дотор тэдний салбаруудын хооронд) шилжүүлэхэд.

2.35. Энэхүү Гэрээний 3.7 дугаар зүйлийн дагуу төлбөл зохих ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 12.1.14 дүгээр зүйлийн дагуу татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд оруулж тооцно.

2.36. Энэхүү Гэрээний 3.8 дугаар зүйлийн дагуу төлбөл зохих ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийг “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 13 дугаар зүйлийн дагуу элэгдэл хорогдлын шимтгэл байгуулах бие бус хөрөнгөд оруулж тооцно

2.37. Хэрэв тухайн сард Хөрөнгө оруулагчид эгүүлэн олгох нэмэгдсэн өртгийн албан татвар нь хөрөнгө оруулагчийн төлөх ёстой нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас илүү гарсан тохиолдолд татварын албанаас дараах арга хэмжээг авна.Үүнд:

2.37.1 дараагийн сар, улирал, жилд төлөх ёстой нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас хасч тооцно;

2.37.2 Төвлөрсөн буюу орон нутгийн төсөвт төлөх ёстой бусад төрлийн албан татварын төлөлтөөс хасч тооцно;

2.37.3 нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг илүү төлсөн тохиолдолд илүү гарсан хэсгийг Татвар ногдуулалт, төлөлтөд хяналт тавих, татвар хураах тухай хуулийн 21.1.3 дугаар зүйлийн дагуу буцаан олгоно.

2.38. Засгийн газар болон Хөрөнгө оруулагч нь Хөрөнгө оруулагчийн ирээдүйд төлөх татварыг сайн дураар урьдчилан төлөх, мөн тэрхүү урьдчилсан төлбөрийг татварын гүйцэтгэлээс хэрхэн тооцож суутгах асуудлаар бичгээр тохиролцож болно. Тохиролцоонд хүрсэн тохиолдолд тэр нь Хөрөнгө оруулалтын гэрээний бүрэлдэхүүн хэсэг болно. Урьдчилсан төлбөрт жилийн 3 хувийн хүү тооцох бөгөөд Хөрөнгө оруулагчийн төлөх татварын дүнгээс бүрэн суутгаж дуусгах буюу эсвэл Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тохиолдолд илүү төлөлтөөс хасч тооцох, эгүүлэн олгож дуустал хүү бодно.

3. Хөрөнгө оруулагчийн үндсэн үйл ажиллагаа

3.1. Хөрөнгө оруулагч нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын нутагт орших “Оюу Толгой”-н зэс, алтны ордын 6709А дугаарт ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг 30 жилийн хугацаагаар эзэмших эрхтэй. Ашигт малтмалын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 1.6-д заасны дагуу ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг 20, 20 жилээр сунгуулж болно.

3.2. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

3.2.1. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд Хөрөнгө оруулагч нь ашиглалтын 6709A тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд дэд бүтэц болон бусад холбогдох байгууламжийг барих, ажиллуулах болон ашигт малтмалын хайгуул явуулах эрхтэй.

3.2.2. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр болон байгуулагдсанаас хойш Хөрөнгө оруулагч нь ашигт малтмал олборлох болон боловсруулах үйл ажиллагааг “Оюу Толгой”-н ордын 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн ил аргаар олборлох хэсэг буюу ‘’ Krassovsky 1942 E 106^o 47’30” N 42^o 58’30”, Krassovsky 1942 E 106^o 47’ 30” N 43^o 03’ 00”, Krassovsky 1942 E 106^o 55’ 00” N 43^o 03’ 00” and Krassovsky 1942 E 106^o 55’ 00” N 42^o 58’ 30”’’ солбилцол бүхий талбайд явуулна.

3.2.3. Хөрөнгө оруулагч нь 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд орших Оюу Толгой ордын далд аргаар олборлох хэсэг буюу “Krassovsky 1942 E 106^o 47’30” N 42^o 58’30”, Krassovsky 1942 E 106^o 47’ 30” N 43^o 03’ 00”, Krassovsky 1942 E 106^o 55’ 00” N 43^o 03’ 00” and Krassovsky 1942 E 106^o 55’ 00” N 42^o 58’ 30’’солбилцол бүхий талбайд далд уурхайн ашигт малтмалын нөөцийг тогтоож, Улсын нөөцийн нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлж, техник, эдийн засгийн үндэслэлийг Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгуууллагад хүргүүлсний дараа энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд далд аргаар олборлох хэсэгт ашигт малтмал олборлох болон боловсруулах үйл ажиллагааг явуулах бүрэн эрхтэй. Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр нөөцийг бүртгэхээс татгалзах, эсхүл хойшлуулахгүй бөгөөд Хөрөнгө оруулагч нь Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгуууллагад нөөцийн мэдэгдлийг хүргүүлсэн өдрөөс хойш 90 хоногийн дотор нөөцийг бүртгэнэ.

3.2.4. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд Хөрөнгө оруулагч нь 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайд ашигт малтмалын хайгуул хийж тогтоосон бусад нөөцийг улсын нөөцийн нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлж, тэхник, эдийн засгийн үндэслэлийг Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгуууллагад хүргүүлсний дараа тухайн орд газруудад ашигт малтмал олборлох болон боловсруулах үйл ажиллагаа явуулах бүрэн эрхтэй. Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр нөөцийг бүртгэхээс татгалзах эсхүл хойшлуулахгүй бөгөөд Хөрөнгө оруулагч нь Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад нөөцийн мэдэгдлийг хүргүүлсэн өдрөөс хойш 90 хоногийн дотор нөөцийг бүртгэнэ.

3.3. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

3.3.1. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр боловсруулсан байсан “Оюу Толгой”-н ордын ил уурхайн хэсгээс олборлох, боловсруулах ашигт малтмалын тухай техник, эдийн засгийн үндэслэл болон Оюу Толгой ордын далд уурхайн хэсэгт явуулсан хайгуул, үнэлгээний урьдчилсан тооцоонд үндэслэн Хөрөнгө оруулагч нь Оюу Толгойн ордын ил, далд уурхайн хэсгээс үйл ажиллагааныхаа эхний гучин (30) жилд дор дурдсан хэмжээний хүдрийг олборлож боловсруулахаар тооцсон бөгөөд уг хүдрийг боловсруулснаар Хөрөнгө оруулагч нь дор дурдсан хэмжээний зэс, алт, мөнгө үйлдвэрлэнэ.

Олборлох хүдэр болон зэс, алт, мөнгөний урьдчилан тооцоолсон хэмжээ дараахи байдлаар байна.

Жил	Он, сар, өдөр	Олборлох хүдрийн хэмжээ /мянган тонноор	алт /унц	зэс/ тонн	мөнгө/унц
1	2009	20,000	280,000	113,000	635,500
2	2010	43,000	1,017,000	306,000	1,685,600
3	2011	43,000	475,000	317,000	1,899,000
4	2012	43,000	814,000	438,000	2,543,000
5	2013	44,000	383,000	578,900	3,190,700
6	2014	60,000	715,000	816,800	4,428,300
7	2015	60,000	630,000	877,700	4,870,700
8	2016	60,000	636,000	924,600	5,163,500
9	2017	60,000	575,000	871,800	4,659,900
10	2018	20,000	280,000	113,000	635,500
11	2019	54,000	613,000	810,100	3,928,800
12	2020	47,000	496,000	639,200	3,092,500
13	2021	56,000	497,000	632,600	3,237,700
14	2022	60,000	438,000	594,800	3,137,900
15	2023	60,000	336,000	493,100	2,669,100
16	2024	64,000	290,000	486,000	2,616,200
17	2025	72,000	292,000	607,500	3,322,500
18	2026	72,000	275,000	619,300	3,245,500
19	2027	64,000	231,000	552,100	2,639,700
20	2028	60,000	195,000	530,100	2,479,800
21	2029	60,000	195,000	596,800	2,674,800
22	2030	60,000	225,000	673,600	2,937,400
23	2031	60,000	256,000	654,600	3,086,400
24	2032	60,000	297,000	620,300	3,100,500
25	2033	60,000	315,000	576,200	2,960,400
26	2034	60,000	326,000	537,100	2,886,400
27	2035	60,000	385,000	538,800	2,958,300
28	2036	60,000	414,000	509,700	2,821,600
29	2037	59,000	406,000	505,300	2,729,800
30	2038	60,000	364,000	460,300	2,375,300
31	2039	57,000	337,000	416,400	2,206,800

3.3.2. Хөрөнгө оруулагч нь энэхүү Гэрээний 3.3.1-р зүйлд заасан хэмжээний хүдэр олборлох болон боловсруулахад боломжит хүчин чармайлт гаргана. Хөрөнгө оруулагчийн аль нэг жил олборлох болон боловсруулах хүдрийн бодит хэмжээ нь Хөрөнгө оруулагч, эсхүл Засгийн газраас үл хамаарах шалтгааны улмаас өөр байж болно. Иймээс аль нэг жил олборлох болон боловсруулах хүдрийн бодит хэмжээг Хөрөнгө оруулагч тодорхойлно. Хөрөнгө оруулагч нь жил бүрийн үйлдвэрлэлийн үндсэн үзүүлэлтүүдийг Ашигт малтмалын тухай хуулийн 48.6 дугаар зүйлд заасны дагуу тайланд тусган Сайдад мэдэгдэнэ.

3.3.3. “Оюу Толгой”-н ордыг ашиглах үе шатыг дараахи байдлаар төлөвлөгдсөн. Үүнд:

i) Ил уурхай 2010 оноос үйлдвэрлэлээ эхэлнэ;

ii) Далд уурхай 2014 оноос үйлдвэрлэлээ эхэлнэ.

3.4. “Оюу толгой”-н ордын олборлолтын үйл ажиллагаанд ашиглах олборлолт, баяжуулалтын техник, технологи нь байгаль орчинд хор нөлөө багатай, Монгол Улс болон олон улсын байгаль орчны норм дүрэм, стандартад нийцсэн орчин үеийн дэвшилтэт технологи байхаас гадна ордыг аль болох хаягдал багатай, өндөр үр ашигтайгаар иж бүрэн ашиглана.

3.5. Хөрөнгө оруулагчийн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг дараах журмаар тооцно. Үүнд:

3.5.1. экспортод бүтээгдэхүүн гаргасан бол олон улсын худалдаанд хүлээн зөвшөөрөгдсөн тухайн сарын дунджийг тогтоох зарчмыг үндэслэн тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээлийн үнийг баримтлан;

3.5.2. дотоодод борлуулсан буюу ашигласан бол тухайн бүтээгдэхүүний, эсхүл түүнтэй адил төстэй бүтээгдэхүүний дотоодын зах зээлийн үнийг үндэслэн;

3.5.3. дотоод, гадаадын зах зээлд борлуулсан бүтээгдэхүүний зах зээлийн жишиг үнийг тодорхойлох боломжгүй тохиолдолд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн мэдүүлсэн борлуулалтын орлогыг үндэслэн.

3.6. Хөрөнгө оруулагчийн үйлдвэрлэсэн баяжмалыг хайлуулах, цэвэршүүлэхтэй холбогдон гарсан зардлыг олон улсын зах зээл дээрх дундаж үнээр тооцно.

3.7. Хөрөнгө оруулагч 6709А ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайгаас олборлож худалдсан, худалдахаар ачуулсан болон ашигласан бүх бүтээгдэхүүний энэхүү Гэрээний 3.5-ийн дагуу тооцсон борлуулалтын үнэлгээнээс энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөс тогтворжсон таван (5) хувиар ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийг тооцож төлнө.

3.8. Хөрөнгө оруулагч нь жил бүр ашигт малтмал ашиглах тусгай зөвшөөрлөөр олгогдсон талбайн гектар тутамд энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр тогтворжсон 15 ам.долларын төлбөр төлнө.

3.9. Хөрөнгө оруулагч нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн 48 дугаар зүйлд заасны дагуу тайланг Монгол болон Англи хэл дээр гаргаж Сайдад хүргүүлж болно.

3.10. Хөрөнгө оруулагч нь уурхайг бүхэлд нь, эсхүл хэсэгчлэн хаах бол нэг жилээс доошгүй хугацааны өмнө мэргэжлийн хяналтын албанд энэ тухай албан бичгээр мэдэгдэх бөгөөд уг албаны гаргасан журмын дагуу зохих бэлтгэлийг хангаж дараахь арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ:

3.10.1. уурхайн талбайг нийтийн зориулалтаар ашиглахад аюулгүй болгох, байгаль орчныг нөхөн сэргээх талаар холбогдох арга хэмжээг бүрэн авах;

3.10.2. уурхан эдэлбэр байсан газрыг нийтийн зориулалтаар ашиглахад аюул учирч болзошгүй бол түүнээс сэргийлэх арга хэмжээ авах;

3.10.3. тухайн нутгийн захиргааны байгууллага, эсхүл мэргэжлийн хяналтын албанаас талбайд үлдээхийг зөвшөөрснөөс бусад техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж болон эд хөрөнгийг талбайгаас гаргах.

3.11. Хөрөнгө оруулагч уул уурхайн үйлдвэрлэлийн улмаас үүсч бий болсон, аюул учруулж болзошгүй газруудыг зохих масштабын газрын зураг дээр нарийвчлан тэмдэглэж, шаардлагатай тэмдэг, дохио, сануулгыг уурхайн эдэлбэрийн орчинд байрлуулах бөгөөд газрын зургийг мэргэжлийн хяналтын алба болон тухайн сум, баг, дүүргийн Засаг даргад хүлээлгэн өгнө.

3.12. Хөрөнгө оруулагч “Ашигт малтмалын тухай ” хуулийн 45 дугаар зүйлд заасны дагуу уурхайг хаах үед тавигдах шаардлагыг бүрэн биелүүлж, уурхайн хаалтын менежментийн хөтөлбөрийг боловсруулж, уурхай хаахтай холбогдолтой зардлыг ашиглалт дуусахаас долоон (7) жилийн өмнөөс хуримтлуулах бөгөөд уг зардал нь хөрөнгө оруулагчийн албан татвар ногдох орлогоос хасагдана.

4. Газрын харилцаа

4.1. Хөрөнгө оруулагч нь “Оюу Толгой” төслийн үйл ажиллагаанд шаардагдах газар ашиглахтай холбоотой холбогдох зөвшөөрөл, лицензийг “Газрын тухай” хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомжийн дагуу авна. Хөрөнгө оруулагч “Оюу Толгой” төсөлд шаардагдах газар ашиглахтай холбоотой шаардлагатай бүх зөвшөөрөл, лицензийг Хөрөнгө оруулагч авахад нь Засгийн газар тус дэмжлэг үзүүлнэ. Ялангуяа Хөрөнгө оруулагч “Оюу Толгой” төслийн хэрэгцээнд шаардлагатай Засгийн газрын өмчид харьяалагдах аливаа газрыг (үүнд авто зам, цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх байгууламж, эсхүл эрчим хүч дамжуулах шугам сүлжээ, усан хангамж, холбогдох барилга байгууламж болон төмөр зам эсхүл харилцаа холбооны зориулалтад шаардлагатай газар) ашиглахад нь Засгийн газар, Хөрөнгө оруулагчтай хамтран ажиллана.

4.2. Засгийн Газар нь “Газрын тухай” хууль болон “Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай” хуульд заасны дагуу зөвхөн тусгай хэрэгцээ, эсвэл олон нийтийн ашиг сонирхлын үүднээс ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн дагуу олгогдсон талбайд хамаарах газрыг авах, эсхүл хуваарилахаас өөр аргагүй болсон тохиолдолд Хөрөнгө оруулагчаас газрыг буцааж авч болно. Хэрэв Хөрөнгө оруулагчийн эзэмшилд байгаа аливаа газрыг Засгийн газар буцааж авах тохиолдолд үүнээс үүдэн “Оюу Толгой” төсөлд тусах нөлөөллийг багасгах талаар Засгийн газар Хөрөнгө оруулагчтай хамтран ажиллах бөгөөд ялгаварлан гадуурхахгүй зарчимд тулгуурлан Монгол Улсын хууль болон олон улсын зарчмыг үндэслэн тогтоосон хэмжээний нөхөн олговрыг Хөрөнгө оруулагчид олгоно.

4.3. Уурхайн эдэлбэрийн ашиглалт явуулж байгаа газрын нөхөн сэргээлттэй холбоотой асуудлыг “Газрын тухай” хууль, Газар Ашиглах Гэрээ, Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан болон энэхүү Гэрээнд тусгайлан заасны дагуу Хөрөнгө оруулагч бүрэн хариуцна.

4.4. Газар ашиглах гэрээг Хөрөнгө оруулагчийн үндэслэл бүхий хүсэлтийн дагуу тодорхой хугацаагаар байгуулах бөгөөд уг гэрээний хугацаа нь гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Газрын тухай хуульд зөвшөөрсөн дээд хугацаанаас хэтрэхгүй байна. Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Газрын тухай хуулийн дагуу уг газар ашиглах гэрээ нь сунгагдана. Газар ашиглах гэрээ дуусгавар болох, хүчингүй болох үед Хөрөнгө оруулагч тухайн газар дээр байрлах бүх үйлдвэр, байшин болон бусад барилга байгууламж, үл хөдлөх хөрөнгийн эзэмшигч хэвээр байх ба тухайн нутгийн засаг захиргаа, эсхүл Мэргэжлийн Хяналтын байгууллагаас үлдээхийг зөвшөөрснөөс бусад бүх, машин, тоног төхөөрөмж болон эд хөрөнгийг талбайгаас зөөн шилжүүлнэ.

4.5. Газар ашигласны төлбөрийг “Газрын тухай” болон “Газрын төлбөрийн тухай” хуулийн дагуу тогтоох бөгөөд энэхүү гэрээг хүчин төгөлдөр болох үед тогтворжсон хувь хэмжээгээр уг төлбөрийг ногдуулна. Хөрөнгө оруулагчийн төсөвт төлсөн газар ашигласны төлбөрүүд нь албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцогдох болно.

5. байгаль орчин

5.1. Хөрөнгө оруулагч Ашигт малтмалын тухай хуулийн 35 дугаар зүйлийн биелэлтийг хангаж ажиллах ба “Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай” хуулийн дагуу байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээг эрх бүхий мэргэжлийн байгууллагаар хийлгэж хэрэгжүүлнэ.

5.2. Хөрөнгө оруулагч нь “Оюу Толгой” төслийн хүрээнд байгаль орчны дүрмийг мөрдөхөд шаардлагатай зөвшөөрөл, лицензийг “Байгаль орчны тухай” хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу авна. “Оюу Толгой” төслийн хүрээнд байгаль орчны дүрмийг мөрдөхөд шаардлагатай зөвшөөрөл, лицензийг Хөрөнгө оруулагч авахад нь Засгийн газар тус дэмжлэг үзүүлнэ.

5.3. Хөрөнгө оруулагч Байгаль орчныг хамгаалах жил бүрийн төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг хариуцна.

5.4. Хөрөнгө оруулагч нь байгаль орчныг хамгаалах талаар хүлээсэн үүргээ биелүүлэх баталгаа болгож байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас нээсэн тусгай дансанд байгаль орчныг хамгаалах арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах тухайн жилийн төсвийн 50 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн хөрөнгийг тухайн жил эхлэхээс өмнө байршуулна.

5.5. Байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөг бүрэн хэрэгжүүлсэний дараа уг хөрөнгийг Хөрөнгө оруулагч жил бүр буцааж авах эрхтэй.

5.6. Хэрвээ Хөрөнгө оруулагч аль нэгэн жилд байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөөнд тусгагдсан арга хэмжээг бүрэн биелүүлээгүй бол энэхүү гэрээний 5.4-т заасан хөрөнгөөр байгаль орчныг нөхөн сэргээх ажлыг гүйцэтгүүлэх бөгөөд нэмж шаардагдах хөрөнгийг Хөрөнгө оруулагчаас үл маргах журмаар гаргуулна.

5.7. Хөрөнгө оруулагч нь үндсэн үйл ажиллагаатай холбоотой байгаль орчны шинжилгээ хийх, мониторингийн иж бүрэн үнэлгээний мэдээ, тайланг хагас жил тутам Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ. Байгаль орчны хяналт шинжилгээгээр агаар, ус, хөрс, амьтан, ургамал болон газрын хэвлийд сөрөг нөлөөлөл үзүүлсэн нь тогтоогдвол сөрөг нөлөөллийг арилгах арга хэмжээг өөрийн хөрөнгөөр зохион байгуулж, байгаль орчинд учруулсан шууд хохирлыг нөхөн төлнө.

5.8. “Оюу Толгой” төслийн үйл ажиллагаанаас урьдчилан тааварлах боломжгүй, нөхөж болшгүй байгаль, экологийн сөрөг нөлөөлөл, үр дагавар үүссэн тохиолдолд Хөрөнгө оруулагч экологит учирсан хохирлын нөхөн төлбөрийг Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын холбогдох байгууллагатай хамтран боловсруулсан нөхөж болшгүй хохирол гарсан байгалийн баялгийн экологи-эдийн засгийн үнэлгээний дагуу төлнө.

5.9. Засгийн газар нь Хөрөнгө оруулагчид “Оюу Толгой” төслийн бүтээн босголтын ажлыг гүйцэтгэх, хүлээлгэн өгөх, үйл ажиллагаа явуулахад хөрөнгө оруулагчийн өөрийн олж илрүүлсэн усны эх үүсвэрийг усны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын эрх бүхий байгууллагаас хэлэлцэн баталсан, зөвлөмж болгосон хэмжээ, горимоор ашиглуулах зөвшөөрлийг олгоно.

5.10. Хөрөнгө оруулагч уурхайг ашиглалтад оруулах, олборлолт хийх зорилгоор зайлуулсан, ашигласан гадаргын болон гүний усны төлбөрийг ус, рашаан ашигласны төлбөрийн тухай хуульд заасан хувь хэмжээгээр тооцож, төсөвт төлнө. Усны төлбөрийн хувь хэмжээ нь энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөр тогтворжсон байна. Хөрөнгө оруулагчийн төлсөн гадаргын болон гүний усны төлбөр нь албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцогдох болно.

5.11. Хөрөнгө оруулагч нь өөрийн нээж олсон усны эх үүсвэрийг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах давуу эрхтэй боловч усны нөөц нийтийн ашиглалтад байна.

5.12. Хөрөнгө оруулагчийн хүсэлтийн дагуу ус ашиглах гэрээг “Усны тухай”, “Ус, рашааны нөөц ашигласны төлбөрийн тухай” болон бусад хууль тогтоомжуудад заасны дагуу байгуулна. Ус ашиглах гэрээг 20 жилээс доошгүй хугацаагаар байгуулах бөгөөд уг гэрээг 5, 5 жилээр сунгаж болно.

5.13. Хөрөнгө оруулагч нь:

5.13.1. Усны тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлд заасан ус ашиглахад тавигдах шаардлага, ус ашиглах гэрээ болон байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээнд заасан нөхцөл, шаардлагыг дагаж мөрдөнө;

5.13.2. Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээгээр тогтоосон усны эх үүсвэрийн хүрээнд ундны болон мал аж ахуйн хэрэгцээний усны одоогийн байгаа хэмжээ, чанарыг бууруулахгүй тогтоосон хэмжээнд байлгана;

5.13.3. Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээнд заасны дагуу “Оюу Толгой” төслийн нөлөө шууд тусах сумын төвүүдийг эрүүл ахуйн шаардлага хангасан усаар хангана.

5.14. Хөрөнгө оруулагч нь Усны тухай хууль тогтоомж болон ус ашиглах гэрээнд заасан үүргээ бүрэн биелүүлж байсан бол энэхүү гэрээний хугацааг сунгасан тохиолдолд ус ашиглах гэрээг сунгах бөгөөд хүндэтгэх шалтгаангүйгээр сунгахаас татгалзахгүй.

5.15. Хөрөнгө оруулагч нь “Оюу Толгой” төсөлд хэрэглэх усны хэрэглээг аль болох багасгах, усны нөөцийг зохистой ашиглах, усыг дахин ашиглах зорилгоор орчин үеийн арга, технологийг нэвтрүүлэн хэрэгжүүлнэ.

5.16. Хөрөнгө оруулагч нь уурхайг бүхэлд нь, эсвэл хэсэгчилэн хаах үед уурхайг хаахтай холбогдуулан байгаль орчны нөхөн сэргээлтийг уурхайг хаах үед Монгол Улс болон Олон улсын хэмжээнд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй стандарт, нормын дагуу бүрэн хийж гүйцэтгэнэ.

6. дэд бүтэц

6.1. Талууд дэд бүтэцтэй холбоотой дараах зүйлийг харилцан тохиролцож байна. Үүнд:

6.1.1. “Оюу Толгой” төслийн богино болон урт хугацааны цахилгаан эрчим хүчний эх үүсвэрийг энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 3 сарын дотор тодорхойлно;

6.1.2. “Оюу Толгой” төслийн бүтээн байгуулалтад шаардлагатай богино болон урт хугацааны цахилгаан эрчим хүчний хэрэгцээг Засгийн газар Монгол Улсаас, тухайлбал “Монгол Улсын Эрчим хүчний нэгдсэн систем” хөтөлбөрийн хүрээнд тухайн бүс нутгийг цахилгаанаар хангах хөтөлбөр, түүний өөрчлөлттэй уялдуулан цахилгааны дотоод дахь эх үүсвэр, нөөц бололцоог ашиглан Монгол Улсын Эрчим Хүчний Системээс найдвартай хангана;

6.1.3. Хөрөнгө оруулагч “Оюу Толгой” төслийн богино болон урт хугацааны цахилгаан эрчим хүчний х‎эрэгцээг хангахтай холбоотой стратеги төлөвлөгөө боловсруулахдаа Засгийн Газрын үндэслэлтэй саналд тулгуурласан н‎эгдсэн шийдэлд хүрнэ;

6.1.4. Хөрөнгө оруулагч нь Монгол Улсад “Оюу Толгой” төслийн бүтээн байгуулалтад хамгийн тохиромжтой байршилд цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх барилга байгууламжийг барих, ажиллуулах эрхтэй. Уг цахилгаан эрчим хүч нь “Оюу Толгой” төслийн барилгын ажил болон үйл ажиллагааны үе шатанд “Оюу Толгой” төслийн богино болон урт хугацааны цахилгааны хэрэгцээг хангах болохыг Талууд хүлээн зөвшөөрөв.

6.2. “Оюу Толгой” төслийн хэрэгцээ шаардлагыг хангах, бүтээн байгуулалтын ажлыг хугацаанд нь гүйцэтгэх үүднээс цахилгаан эрчим хүчний хамгийн зохистой, найдвартай эх үүсвэрийг тодорхойлох талаар Засгийн Газар, Хөрөнгө оруулагч нар харилцан итгэлцлийн үндсэн дээр нээлттэй хамтран ажиллана.

6.3. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

6.3.1. Хөрөнгө оруулагч нь цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх, дамжуулах, эрчим хүчний барилга байгууламж барихад шаардлагатай бүх лиценз, зөвшөөрлийг энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Эрчим хүчний тухай хууль болон бусад хууль тогтоомжид заасны дагуу авна. Засгийн газар хуулийн дагуу зөвшөөрсөн хэмжээнд тухайн лиценз, зөвшөөрлийг авах ажилд Хөрөнгө оруулагчид туслалцаа үзүүлнэ.

6.3.2. Эдгээр лиценз, зөвшөөрлийг Хөрөнгө оруулагчийн хүсэлтийн дагуу энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Эрчим хүчний тухай хуулиар зөвшөөрөгдсөн хамгийн дээд хугацаагаар, дахин хамгийн дээд хугацаагаар сунгагдах эрхтэйгээр (Хөрөнгө оруулагч сунгалт хүссэн тохиолдолд) олгогдоно.

6.3.3. Хөрөнгө оруулагч, эсхүл харилцан хамаарал бүхий этгээдийн барих болон ажиллуулах цахилгаан эрчим хүчний үйлдвэрт үйлдвэрлэсэн бүх эрчим хүчийг Хөрөнгө оруулагч нь Оюу Толгой төслийн хэрэгцээнд дангаар ашиглах болон тухайн үйлдвэрийн эрчим хүч дамжуулах болон түгээх шугам нь байгаль орчин, эсхүл хүмүүсийн ердийн амьдралд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй тохиолдолд лиценз, зөвшөөрөл шаардагдахгүй.

6.4. Эрчим хүчний дэд бүтцэд шаардагдах газар ашигласны төлбөр, хураамж нь Эрчим хүчний тухай хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомжид заасны дагуу зохицуулагдаж, энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр тогтворжсон хувь хэмжээтэй байна.Хөрөнгө оруулагчийн төлсөн эрчим хүчний дэд бүтцэд шаардагдах газар ашигласны төлбөр, хураамж нь албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцогдох болно.

6.5. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

6.5.1. Хөрөнгө оруулагчийн эрчим хүч, тээвэр, дэд бүтцийн холбогдолтой бусад төлбөр, хураамж нь энэхүү Гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол Эрчим хүчний тухай хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомжид заасны дагуу зохицуулагдаж, энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр тогтворжсон хувь хэмжээтэй байна. Хөрөнгө оруулагчийн төсөвт төлсөн эрчим хүч, тээвэр, дэд бүтцийн холбогдолтой бусад төлбөр, хураамж нь албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцогдох болно.

6.5.2. Засгийн газар Хөрөнгө оруулагчийг цахилгаан эрчим хүчээр хангах тохиолдолд Хөрөнгө оруулагчийн төлөх бүх үнэ, тариф, төлбөр, хураамжийг Засгийн газар болон Хөрөнгө оруулагчийн хооронд байгуулах гэрээгээр тодорхойлно.

6.6. Талууд доорхи зүйлийг зөвшөөрөв. Үүнд:

6.6.1. Хөрөнгө оруулагч нь авто болон төмөр зам, дамжуулах хоолой болон бусад замын байгууламж барьж байгуулахдаа Монгол Улсын авто, төмөр замын тээврийн нэгдсэн сүлжээ, хөгжлийн стратегитэй нягт уялдуулан, гэрээ хүчин төгөлдөр болох үед мөрдөгдөж байсан хуулийн заалт болон техникийн шаардлагыг мөрдлөг болгоно.

6.6.2. Хөрөнгө оруулагчийн барьж байгуулсан авто болон төмөр зам, дамжуулах хоолой, бусад замын байгууламж нь нийтийн хэрэгцээнд байх албагүй болохыг Засгийн газар хүлээн зөвшөөрч байна. Хэрэв Хөрөнгө оруулагчийн барьж байгуулсан авто болон төмөр зам, дамжуулах хоолой, бусад замын байгууламж нь нийтийн хэрэгцээнд ашиглагдах тохиолдолд Хөрнгө оруулагч тухайн авто болон төмөр зам, дамжуулах хоолой, бусад замын байгууламжийг ашиглаж буй иргэд, байгууллагаас ашиглалтын төлбөр, хураамж авах замаар тэдгээрийг барихад гарсан зардлыг нөхөн авч болно. Хөрөнгө оруулагч гуравдагч талтай байгуулсан аливаа гэрээний нөхцлийн дагуу Хөрөнгө оруулагчийн барьж байгуулсан авто болон төмөр зам, дамжуулах хоолой, бусад замын байгууламжийг ашиглаж буй гуравдагч талтай холбогдон гарсан, эсхүл гуравдагч тал төлсөн аливаа нэхэмжлэл, үйлдэл, хохирол, алдагдал, хариуцлага, зардал, төлбөрийн хариуцлагыг гуравдагч тал эсхүл Засгийн газрын өмнө хүлээхгүй. Засгийн газар гуравдагч тал болон/эсхүл Засгийн газарт гарсан эсхүл гуравдагч тал болон/ба Засгийн газар төлсөн тухайн нэхэмжлэл, үйлдэл, хохирол, алдагдал, хариуцлага, зардал, төлбөрийн хариуцлагаас Хөрөнгө оруулагчийг чөлөөлнө.

6.6.3. Хөрөнгө оруулагчийн барьж байгуулсан болон эзэмшиж буй төмөр зам, дамжуулах хоолой болон бусад тээврийн барилга байгууламжуудыг гурав дахь тал ашиглах тохиолдолд Хөрөнгө оруулагчийн хүлээж авахуйц нөхцлийн дагуу ашиглалтын гэрээг байгуулна.

6.7. Хөрөнгө оруулагчийн хүсэлтэд үндэслэн “Оюу Толгой” төслийн тээврийн дэд бүтэцтэй холбоотой тусгай зөвшөөрлийг хуулийн дагуу олгох ба төлбөр, хураамж нь гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр тогтворжсон хувь хэмжээтэй байна. Хөрөнгө оруулагчийн төлсөн тээврийн дэд бүтэцтэй холбоотой төлбөр, хураамж нь албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцогдох болно.

6.8. Хөрөнгө оруулагч нь Оюу Толгой төслөөс “Гашуун сухайт”-ын хилийн боомт хүртэл доорхи нөхцлүүдийн дагуу олон улсын чанартай зам барина. Үүнд:

6.8.1. Тус замын чигийн талаар Засгийн газартай тохирох боловч уг зам нь ямар ч тохиолдолд зардал өртгийн хувьд ашигтай, аль болох “Оюу Толгой” төсөл, Гашуун Сухайтын хилийн боомтыг хооронд нь шууд холбосон байх;

6.8.2. Хөрөнгө оруулагч зам барих ажлын зардлыг гаргах бөгөөд энэхүү зардлыг албан татвар ногдох орлогоос хасч тооцно;

6.8.3. Засгийн газар өөрийн хөрөнгөөр тухайн авто замын засвар, үйлчилгээ хийх болон гуравдагч этгээдээс зам ашигласны төлбөр хураамжийг хураах үүргийг хүлээнэ;

6.8.4.Хөрөнгө оруулагч энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд зам ашигласны бүхий л төлбөр хураамжаас чөлөөлөгдөнө;

6.8.5. Тус зам нь олон улсын зам тул Засгийн газар тухайн замтай холбогдох хууль зүйн хариуцлагыг дангаар хүлээнэ.

6.9. Хөрөнгө оруулагч “Оюу Толгой” төсөлтэй холбогдуулан онгоц хөөрөх, буух зурвас байгуулж, ажиллуулж болно. Тухайн нисэх буудал нь нислэгийн аюулгүй байдлын шаардлагыг хангаж байгаа эсэхэд Засгийн газраас холбогдох хууль, тогтоомжийн дагуу хяналт тавих эрхтэй.

7. Хөдөлмөр, ажиллах хүч

7.1. Хөрөнгө оруулагч нь үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаандаа Монгол Улсын хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын холбогдох хууль, тогтоомжуудыг мөрдлөг болгоно.

7.2. Хөрөнгө оруулагчтай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэн нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд заавал даатгуулна.

7.3. Хөрөнгө оруулагчийн ажиллуулж буй гадаадын иргэд нь нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд сайн дураараа даатгуулж болно.

7.4. Талууд доорхи зүйлийг хүлээн зөвшөөрөв:

7.4.1. Хөрөнгө оруулагч нь Монгол Улсын иргэдийг ажлын байраар хангах үүрэг хүлээх бөгөөд дор дурдсан барилгын ажлын явцад тухайн хуулийн этгээдэд ажиллагсдын 75 хувиас доошгүй хувь нь Монгол Улсын иргэн байна.

i) Ил уурхай болон ил уурхайд шаардагдах барилга, байгууламж, үүнд боловсруулах үйлдвэр болон баяжуулах үйлдвэр, хайлуулах үйлдвэр болон цахилгаан станц барихад нарийн мэргэжлийн ажиллах хүчин шаардлагтай үед;

ii) Далд уурхай болон далд уурхайд шаардлагатай барилга байгууламжыг барихад нарийн мэргэжлийн ажиллах хүчин шаардлагатай үед.

7.4.2. Ил уурхай болон далд уурхайн үйл ажиллагаа явуулах үед нийт ажиллагсадын 90-ээс доошгүй хувь нь Монгол Улсын иргэн байна.

7.4.3. Хөрөнгө оруулагчийн авч ажиллуулсан гадаад ажиллагсдын хувь нь энэхүү Гэрээний 7.4.1 болон 7.4.2-д заасан хувиас хэтэрсэн тохиолдолд “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 43 дугаар зүйлийн дагуу хэтэрсэн ажлын байр тутамд хөдөлмөрийн сарын хөлсний доод хэмжээ болох 69000 төгрөгийг 10 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх төлбөрийг энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөр тогворжуулан төлнө. Хөрөнгө оруулагч нь дээрх төлбөрийг “Оюу Толгой” төслийн үйл ажиллагаанд шаардагдах Монгол Улсын иргэдийн мэргэжлийн ур чадварыг дээшлүүлэх болон шинээр сургахад энэхүү Гэрээний 7.5-д заасны дагуу зарцуулна.

7.4.4 Хөрөнгө оруулагч нь “Оюу Толгой” төсөлд шаардлагатай мэргэшил бүхий инженер-техникийн ажилтан Монгол иргэдийн тоог өрсөлдөөний зарчмаар аль болох нэмэгдүүлэх талаар бүхий л хүчин чармайлт гаргана. Тухайлбал, Үйлдвэрлэл эхэлснээс хойш 5 жилийн дотор инженер –техникийн ажилтнуудын 51-ээс доошгүй хувь, 10 жилийн дотор 70-аас доошгүй хувь нь Монгол иргэд байх талаар бүхий л арга хэмжээг авна.

7.4.5 Хөрөнгө оруулагч нь Монгол иргэдийг уул уурхайн салбарын мэргэжил, ялангуяа инженер-техникийн чиглэлээр мэргэжил эзэмшихэд туслах зорилгоор оюутны тэтгэлгийн хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.Энэхүү хөтөлбөрийн хүрээнд 6 жилийн туршид бакалаврын түвшинд суралцаж буй 200 оюутанд тэтгэлэг олгоно. Эдгээр тэтгэлгээс 100 оюутныг гадаад оронд сургахад зориулах бөгөөд үлдсэн хэсгийг Монгол Улсын их, дээд сургуульд суралцагчдад олгоно. Тэтгэлэг нь сургалтын зардал болон амьжиргааны зардлыг хамарна. Тэтгэлэг авсан оюутнууд нь “Оюу Толгой” төсөл болон гадаад бусад орны уурхайд ажиллах, дадлагажих боломжтой болно.

7.5. Хөрөнгө оруулагч нь жил бүрийн сургалтын төлөвлөгөөндөө дараахь ажлыг тусган хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

7.5.1. үндсэн үйл ажиллагааны газар дээр сургалт зохион байгуулж, ажиллагсдынхаа ур чадварыг дээшлүүлж дадлагажуулах;

7.5.2. хөрөнгө оруулагчийн ойрын болон дунд хугацааны ажиллах хүчний нөөцийн төлөвлөгөөний дагуу ажиллагсдыг сургах; болон

7.5.3. өөрсдийн сонгосон ажиллагсдыг гэрээт нөхцлөөр Монгол Улсад эсвэл гадаадад сургаж мэргэжлийг нь дээшлүүлнэ.

7.6. Хөрөнгө оруулагч нь гадаадын иргэнийг ажлын байраар хангаж, орлого бүхий ажил, үйлчилгээ эрхлүүлсний төлөө төлөх ажлын байрны төлбөр нь энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болох үед мөрдөгдөж байсан хууль, тогтоомжид заасны дагуу 1 сард гадаадын иргэн бүрт Монгол Улсын Засгийн газраас тогтоосон хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 2 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцүү байна.

7.7. Хөрөнгө оруулагч нь үйл ажиллагаандаа Монгол Улсын болон Олон улсын эрүүл ахуй, хөдөлмөрийн аюулгүйн ажиллагааны стандартыг мөрдлөг болгоно.

8. Хөрөнгө оруулагчийн эрх, үүрэг

8.1. Энэхүү гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол Хөрөнгө оруулагч Гэрээгээр хүлээсэн үүргээ бүрэн биелүүлж, Монгол Улсын хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөнө.

8.2. Энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн 8,9,10 –р зүйлүүд нь Хөрөнгө оруулагчийн “Оюу Толгой” төсөлд болон уг төсөлтэй холбоотой хийгдсэн бүх хөрөнгө оруулалтад хамаарна.

8.3. Хөрөнгө оруулагч нь энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан “Ашигт малтмалын тухай” хуульд заасны дагуу өөрийн тодорхойлсон менежмент, маркетингийн зарчмын дагуу үйл ажиллагаагаа явуулна.

8.4. Хөрөнгө оруулагч нь Монгол Улс дахь өөрийн сонгосон арилжааны банкинд болон гадаад орны банкинд данс нээж өөрийн сонгосон валютаар чөлөөтэй, саадгүйгээр гүйлгээ хийж болно.

8.5. Хөрөнгө оруулагч нь өнөөг хүртэл Монгол Улсад нийт 400 сая гаруй ам долларын хөрөнгө оруулалт хийсэн бөгөөд Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр энэхүү гэрээнд гарын үсэг зурснаас хойш таван (5) жилийн хугацаанд нийт 2.724 тэрбум ам.долларын нэмэлт хөрөнгө оруулалтыг дараах хуваарийн дагуу хийхээр төлөвлөж байна;

Жил	Хөрөнгө оруулалтын жил	Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ /мян ам. доллар	Мөнгөн тэмдэгт
1	01.01.2007-12.31.2007	580,000	Ам.доллар
2	01.01.2008-12.31.2008	904,000	Ам.доллар
3	01.01.2009-12.31.2009	1,040,000	Ам.доллар
4	01.01.2010-12.31.2010	200,000	Ам.доллар
5	01.01.2011-12.31.2011	-	Ам.доллар
	Нийт хөрөнгө оруулалт	2,724,000

8.6. Хөрөнгө Оруулагч “Оюу Толгой” төслийн дараалал, хөрөнгө оруулалтын хуваарьт хугацаа, тухайн хөрөнгө оруулалтын жилд хийх хөрөнгө оруулалттай холбоотой зардлын хэмжээг өөрчлөх тохиолдолд Сайдад бичгээр урьдчилан мэдэгдэнэ.

8.7. Хөрөнгө оруулагч нь тухайн хөрөнгө оруулалтын жилд оруулсан хөрөнгө оруулалтын тайлангаа дараагийн хөрөнгө оруулалтын жилийн эхний улиралд багтаан Сайдын баталсан маягтын дагуу гаргаж, Сайдад хүргүүлэх бөгөөд энэхүү тайланг Сайдад хүргүүлэхээс өмнө тайлангийн аудитыг олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн, нягтлан бодох бүртгэлийн аудитийн компаниар хийлгэсэн байна.

8.8. Хөрөнгө оруулалтыг бэлэн мөнгө, техник, тоног төхөөрөмж, түүхий эд, бараа материал, оюуны болон аж үйлдвэрийн өмчийн эрх зэрэг хөдлөх болон үл хөдлөх хөрөнгийн бүх хэлбэрээр хийх эрхтэй.

8.9. Хөрөнгө оруулагч нь бүс нутгийг хөгжүүлэх, орон нутагт дэмжлэг тусламж үзүүлэх, ажлын байр, бизнес шинээр бий болгоход дэмжлэг үзүүлнэ.

9. Засгийн газар болон сайдын эрх, үүрэг

9.1. Засгийн газар энэхүү гэрээнд тохиролцсон Хөрөнгө оруулагчийн үйл ажиллагаагаа явуулах эрх зүйн болон санхүүгийн орчныг Гэрээний хугацааны туршид тогтвортой мөрдөх талаар энэхүү Гэрээнд заасан баталгаа, нөхцлөөр хангах үүргийг хүлээнэ.

9.2. Энэхүү гэрээнд гарын үсэг зурсны дараа Сайд уг гэрээний нөхцлийн тухай мэдэгдлийг холбогдох газруудад хүргүүлнэ.

9.3. Засгийн газар Хөрөнгө оруулагчийн Монгол Улсад хийсэн хөрөнгө оруулалтыг бүрдүүлж буй хөдлөх болон үл хөдлөх эд хөрөнгө, тэдгээртэй холбогдсон эд хөрөнгийн эрх, оюуны болон аж үйлдвэрийн өмчийн эрхийг хууль бусаар хураахгүй. Сайд нь Ашигт малтмалын тухай хууль болон бусад хууль тогтоомжийн дагуу Хөрөнгө оруулагчийн эзэмшиж буй зөвхөн Оюу Толгой төсөлтэй холбоотой аливаа тусгай зөвшөөрлийг хууль бусаар цуцлахгүй.

9.4. Засгийн газар Хөрөнгө оруулагчийн хүсэлтийг үндэслэн Гашуун Сухайтын олон улсын хилийн боомтыг Монголын талаас байнгын ажиллагаатай болгоход бололцоотой бүх арга хэмжээг авна.

9.5. Хөрөнгө оруулагч энэхүү гэрээний дагуу хүлээсэн үүргээ Давагдашгүй хүчин зүйлээс өөр шалтгаанаар биелүүлэлгүй 6 сар өнгөрвөл үүргээ биелүүлээгүй тухай болон түүнийг засахыг шаардаж Сайд, Хөрөнгө оруулагчид бичгээр мэдэгдэл өгнө. Мэдэгдэл өгснөөс хойш ажлын 60 хоногийн дотор Хөрөнгө оруулагч уг мэдэгдэлд заасан үүргийг биелүүлэх талаар зохих арга хэмжээ аваагүй тохиолдолд Сайд гэрээг цуцлах эрхтэй. Энэхүү 9.5 дугаар зүйлийн дагуу тус гэрээтэй холбогдон гарсан маргааныг Талууд шийдвэрлэж байх үед тухайн мэдэгдлийг өгөхгүй.

9.6. Засгийн газар энэхүү гэрээний биелэлтийн талаар Хөрөнгө оруулагчтай хамтран ажиллах бөгөөд энэхүү гэрээний хамтын зорилгод хүрэхийн тулд хэрэгцээтэй арга хэмжээнүүдийг авна.

9.7. Хөрөнгө оруулагч Сайд, Засгийн газраас энэхүү гэрээний дагуу болон түүнтэй холбогдуулан зөвшөөрөл авах шаардлага гарч, хүсэлтээ Засгийн газарт тавьсан тохиолдолд уг хүсэлтийг хүндэтгэх шалтгаангүйгээр татгалзах, эсхүл хойшлуулахгүй.

10. Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг хамгаалах

10.1. Монгол Улсад оруулсан гадаадын хөрөнгө оруулалт нь Үндсэн хууль, Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай хууль, тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан бусад хууль тогтоомж, Монгол Улсын нэгдэн орсон Олон Улсын гэрээгээр баталгаажсан эрх зүйн хамгаалалтыг эдэлнэ.

10.2. Хөрөнгө оруулагчийн өөрийн хөрөнгө, бусад эд хөрөнгийг гагцхүү нийтийн ашиг сонирхлын үүднээс энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан ’’Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай” хууль, “Газрын тухай” хууль, “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн дагуу ялгаварлан гадуурхахгүй байх зарчмын үндсэн дээр Засгийн Газраас бүрэн хэмжээгээр нөхөн төлөх нөхцлөөр дайчлан гаргаж болно.

10.3. Монгол Улсын нэгдэн орсон олон улсын гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол дайчлан гаргуулсан эд хөрөнгийн нөхөн төлбөрийн хэмжээг түүнийг дайчлан гаргуулсан буюу дайчлан гаргуулах тухай нийтэд мэдэгдсэн өдрөөс өмнөх үеийн үнэлгээгээр тодорхойлно. Нөхөн төлбөрийг бүрэн хэмжээгээр саадгүй шуурхай гүйцэтгэнэ.

10.4. Монгол Улс Хөрөнгө оруулагчид оруулсан хөрөнгөө эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулахад Монголын хөрөнгө оруулагчдад олгодгоос дутуугүй тааламжтай нөхцөл олгоно.

11. гэрээ дуусгавар болох

11.1.Дараах тохиолдолд гэрээ дуусгавар болно:

11.1.1. Гэрээний хугацаа дууссан болон энэхүү гэрээний 15.8-р зүйлийн дагуу Хөрөнгө оруулагч гэрээг сунгаагүй тохиолдолд;

11.1.2. Засгийн газрын зөвшөөрөлгүйгээр Гэрээний эрх бусдад шилжсэн тохиолдолд ;

11.1.3. Хөрөнгө оруулагч гэрээг цуцлах тухай хүсэлт гаргасны дагуу хоёр тал харилцан тохиролцсон тохиолдолд;

11.1.4. Аж ахуйн нэгж дампуурсан, Монгол Улсын холбогдох хууль тогтоомжийн заалтыг удаа дараа ноцтой зөрчсөний учир эрх бүхий байгууллагаас үйл ажиллагааг нь бүрэн зогсоосон тохиолдолд болон Сайд үйл ажиллагаагаа сэргээхийг шаардсан мэдэгдэл Хөрөнгө оруулагчид өгснөөс хойш ажлын 120 өдрийн дотор үйл ажиллагаагаа сэргээгээгүй тохиолдолд; эсхүл

11.1.5. Энэхүү гэрээний 9.5-д заасны дагуу Сайд гэрээг дангаар цуцалсан тохиолдолд.

11.2 Гэрээ дуусгавар болох нь 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл, Засгийн газраас Хөрөнгө оруулагчид олгосон бусад лиценз, зөвшөөрлүүд, эсхүл Хөрөнгө оруулагч болон Засгийн газрын хооронд байгуулсан бусад гэрээнд нөлөөлөхгүй.

12. гэнэтийн буюу давагдашгүй хүчин зүйл

12.1 Давагдашгүй Хүчин Зүйлийн улмаас энэхүү Гэрээгээр хүлээсэн үүргээ бүгдийг, эсхүл аль нэгийг нь биелүүлээгүй бол ийнхүү биелүүлээгүйн улмаас гарах үр дагаварт Талууд хариуцлага хүлээхгүй. Давагдашгүй Хүчин Зүйлийн улмаас Гэрээгээр хүлээсэн үүргээ үл биелүүлэх нь энэхүү Гэрээний ямар нэг нөхцөл, үүрэг, болзлыг дагаж мөрдөхгүй гэсэн ойлголт биш бөгөөд уг биелүүлэх боломжгүй байдал үргэлжлэх хугацаанд тухайн үүрэг хариуцлагыг биелүүлэхийг болон холбогдох цаг хугацааны шаардлагыг түр зогсоосон гэж үзнэ. Давагдашгүй хүчин зүйлийн улмаас үүргээ биелүүлж чадахгүй болсон тал нь нөгөө талдаа шалтгаанаа бичгээр мэдэгдэх бөгөөд гарах үр дагаварыг Талууд харилцан тохиролцож шийдвэрлэнэ. Талууд харилцан өөрсдийн эрх мэдлийн хүрээнд гарсан үр дагаврыг арилгах бүхий л боломжтой арга хэмжээг авна. Гэнэтийн буюу давагдашгүй хүчний шинжтэй онцгой нөхцөл байдал гэдэгт гэрээний Хавсралт 1-д заасан нөхцөл байдал хамаарна.

13. Маргаан шийдвэрлэх

13.1. Энэхүү Гэрээтэй холбогдон үүссэн аливаа маргааныг дор дурьдсанаар шийдвэрлэнэ. Үүнд:

13.1.1 Аливаа маргааныг Талууд аль болох харилцан тохиролцож талуудад ашигтай байхаар шийдвэрлэнэ. Хэрэв маргаан гарсан тухай мэдэгдэл явуулснаас хойш жар (60) хоногийн дотор Талууд нэгдсэн шийдвэрт хүрч зөвшилцөхгүй бол уг маргааныг 13.2-т заасны дагуу шийдвэрлэнэ.

13.2. 13.1-д заасан нөхцлийг хангасны дараа, маргааныг энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдөр мөрдөгдөж байсан Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Олон Улсын Худалдааны Хуулийн Комиссийн Арбитрын Дүрэм (НҮБОУХХК Дүрэм)-ээр тодорхойлсон журмын дагуу зайлшгүй дагаж мөрдөх арбитрын шүүхээр шийдвэрлүүлнэ. Шүүхийн үйл ажиллагаа дараах нөхцлийн дагуу явагдана:

13.2.1. Арбитрын шүүх гурван (3) шүүгчээс бүрдэнэ;

13.2.2. Арбитрын гурван (3) шүүгчийг НҮБОУХХК-ийн дүрмийн 7 болон 8–д заасны дагуу томилох болно;

13.2.3. Арбитрын үйл ажиллагаа Англи хэл дээр явагдана;

13.2.4. Арбитрын шүүх ажиллагааг Монгол Улсын хуулийн дагуу захирагдаж тайлбарлагдана;

13.2.5. Арбитрын үйл ажиллагааг Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын Лондон хотод явуулна;

13.2.6. Арбитрын шүүх ажиллагааг Лондонгийн Олон Улсын Арбитрын Шүүх явуулна.

13.3. Арбитрын шийдвэр нь Талуудын хувьд эцсийн байх бөгөөд уг шийдвэрийг зайлшгүй дагаж мөрдөнө. Уг эцсийн шийдвэрийг зохих шүүх эрх мэдэл бүхий аль ч шүүх хэрэгжүүлж болно. Засгийн Газар Арбитрын шийдвэрийг бүрэн дагаж мөрдөх болон хэрэгжүүлэх бөгөөд тухайн шийдвэрийг даган мөрдөх болон хэрэгжүүлэхдээ аливаа хамгаалалт гаргахгүй болохоо баталж байна.

13.4. Энэхүү Гэрээний 13 дугаар зүйлийн заалт энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр байсан хугацаанд гарах аливаа маргаан, эсхүл энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр байх хугацаанд явуулсан үйл ажиллагаатай холбогдон гарсан аливаа маргаанд хамаарна.

14. эрх үүргийг шилжүүлэх

14.1. Хөрөнгө оруулагч нь Засгийн Газрын зөвшөөрсний дагуу энэхүү Гэрээгээр хүлээсэн эрх, үүргээ бусдад шилжүүлэх эрхтэй.

14.2. Бусдад эрх, үүргээ шилжүүлэх нь аль нэг талын энэхүү гэрээний дагуу хүлээсэн эрх, үүргийг өөрчлөхгүй бөгөөд нэмэгдүүлэхгүй.

15. бусад зүйл

15.1. Гэрээ нь Хөрөнгө оруулагчийн Монгол Улсын Засгийн газрын холбогдох бусад байгууллагатай “Оюу Толгой” төслийн үйл ажиллагаатай холбогдуулан нэмэлт гэрээ байгуулах эрхийг хөндөхгүй.

15.2. Энэхүү гэрээний нөхцлөөр Хөрөнгө оруулагч нь 6708A, 6710A болон 6711A тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбай болон 6709А ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайн зэргэлдээ, эсхүл хүрээлэн оршиж буй Хөрөнгө оруулагчийн мэдэл дэх бусад талбайд ашигт малтмалын хайгуул хийж тогтоосон аливаа ордын нөөцийг улсын нөөцийн нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлж, техник эдийн засгийн үндэслэлийг Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захригааны байгууллагад хүргүүлсний дараа дээр дурдсан тусгай зөвшөөрөлд хамрах орд газруудад ашигт малтмал олборлох болон боловсруулах үйл ажиллагаа явуулах бүрэн эрхтэй бөгөөд тухайн орд газрууд нь “Оюу Толгой” төслийн нэг хэсэг гэж тооцогдоно. Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр нөөцийг бүртгэхээс татгалзах, эсхүл хойшлуулахгүй бөгөөд Хөрөнгө оруулагч нь Геологи, уул уурхайн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгуууллагад нөөцийн мэдэгдлийг хүргүүлсэн өдрөөс хойш 90 хоногийн дотор нөөцийг бүртгэнэ.

15.3. Энэхүү гэрээ болон Монгол Улсын хууль тогтоомжийн хооронд зөрүүтэй заалт гарсан тохиолдолд энэхүү гэрээний нөхцлийг даган баримтална.

15.4. Талууд бичгээр харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр энэхүү Гэрээнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж болно.

15.5. Талууд энэхүү гэрээний заалтуудыг биелүүлэхэд шаардлагатай бөгөөд тохиромжтой арга хэмжээг авах, хийж гүйцэтгэх болон аливаа баримт бичиг үйлдэх, хүргүүлэхээ харилцан зөвшөөрөв.

15.6. Энэхүү гэрээний дагуу шаардлагатай аливаа мэдэгдэл, харилцаа нь бичгээр үйлдэгдэн явагдах бөгөөд тухайн баримт бичгийг биечлэн, эсхүл шуудан, факсаар шуудангийн хураамж, илгээлтийн төлбөрийг урьдчилан төлсөн байдлаар доор дурьдсан Талын хаягаар хүргэгдсэн өдрийг тухайн баримт бичгийг албан ёсоор хүлээлгэн өгсөн өдөрт тооцно.

Талуудын хаяг:

Сайдад:

_______________________________

_______________________________

Айвенхоу Майнз Монголиа Инк ХХК-д:

_Айвенхоу Майнз Монголиа Инк ХХК

Монгол Улс Улаанбаатар хот – 210349

Баянзүрх дүүрэг, 1 хороо

Залуучуудын Өргөн Чөлөө - 26

"Сөүл" бизнес төв, 7 давхар______________________________

А.Мөнхбат_______________________________

Хэрвээ Талууд хаягаа соливол нөгөө талдаа аль болох шуурхай мэдэгдэнэ.

15.7. Талуудын эрх бүхий этгээд зөвшөөрсний дагуу талууд гарын үсэг зурж, баталгаажуулсан өдрөөс Гэрээ хүчин төгөлдөр болно (цаашид “Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр” гэх).

15.8. Хэрвээ Хөрөнгө оруулагч нь энэхүү Гэрээнд заасан нөхцөл шаардлагыг хангасан бөгөөд “Оюу Толгой” төслийн үндсэн үйл ажиллагаанд хийсэн хөрөнгө оруулалтаа хадгалж үргэлжлүүлэх хүсэлтэй бол энэхүү Гэрээ дуусгавар болохоос 2-оос доошгүй жилийн өмнө Засгийн газарт мэдэгдэл хүргүүлснээр Гэрээний хугацааг сунгах эрхтэй. Засгийн газар Хөрөнгө оруулагчийн уг мэдэгдэлийг хүлээн авснаар Гэрээг 20 жилийн хугацаагаар шууд сунгана.

15.9. Монгол Улсын Их Хурлаас хүлээн зөвшөөрч баталснаар энэхүү Гэрээ нь хуулийн адил хүчинтэй байна. Гэрээний хавсралтууд нь энэхүү гэрээний салшгүй хэсэг болно.

15.10. Гэрээг Монгол, Англи хэл дээр тус бүр хоёр эх хувийг үйлдэх бөгөөд Талууд хэл тус бүр дээрхи хувийг хадгална. Гэрээний Монгол, Англи хувь агуулгын болон орчуулгын хувьд зөрвөл Англи хэл дээрх хувийг баримтална.

15.11. Энэхүү Гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол энэхүү гэрээ нь Монгол Улсын хуулийн дагуу зохицуулагдаж тайлбарлагдана.

ҮҮНИЙГ ГЭРЧЛЭН ТАЛУУД өөрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийг байлцуулан тус тусын гарын үсэг, тамга тэмдгээр баталгаажуулан [ ] өдөр Улаанбаатар хотод энэхүү Гэрээг үйлдэв:

Гэрээ байгуулсан талууд:

Монгол Улсын Засгийн газрыг төлөөлж:

Сангийн сайд:

…………………………… Огноо: ……………………………

Үйлдвэр, худалдааны сайд:

…………………………… Огноо: ……………………………

Байгаль орчны сайд:

…………………………… Огноо: ……………………………

“Айвенхоу Майнз Монголиа Инк” ХХК-г төлөөлж:

…………………………… Огноо:

ХАВСРАЛТ 1

Тайлбар

Энэхүү Гэрээнд хэрэглэгдсэн нэр томьёог доорхи тайлбарын дагуу ойлгоно. Хавсралт 1-д тодорхойлогдоогүй аливаа нэр томъёог энэхүү Гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол, гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан Монгол Улсын хууль, тогтоомжид заасны дагуу ойлгоно.

а) “Үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн өдөр” гэж “Ашигт малтмалын тухай” хуулийн 35.4 дүгээр зүйлд заасны дагуу “Оюу Толгой” төслийн олборлох, боловсруулах байгууламжийг улсын комисс хүлээн авсны дараа Хөрөнгө оруулагч анхны бүтээгдэхүүнээ гаргаж эхэлсэн өдрийг хэлнэ.

б) “Барилгын ажил гүйцэтгэх хугацаа” гэж энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдрөөс эхлэн ил уурхайн үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулж эхлэх өдөр болон далд уурхайн үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа явуулж эхлэх өдөр хүртэлх хугацааг хэлнэ.

в) “Үндсэн үйл ажиллагаа” гэж ашигт малтмал эрэх, ашиглалтын 6709A тоот тусгай зөвшөөрлийн талбайд ашигт малтмалын хайгуул явуулах, газрын гадаргуу болон түүний хэвлийгээс ашигт малтмал ялган авах, олборлох, хүдрийн овоолго, хаягдал, хүдэр боловсруулах, бүтээгдхүүн үйлдвэрлэх, борлуулах, уурхай хаагдах, байгаль орчны нөхөн сэргээлт хийх болон тэдгээртэй холбоотой бүх үйл ажиллагааг хэлнэ.

г) “Гэнэтийн буюу давагдашгүй хүчин зүйл” гэж аль нэг талын хяналтаас гадуур оршиж буй хүчин зүйлийг хэлнэ. Үүнд: газар хөдлөлт, хүчтэй салхи, түймэр, аянга, үер, ган, зуд зэрэг байгалийн гамшгийн шинжтэй үзэгдэл, цацраг идэвхит бодисын хордуулалт, тахал, дайн, дайн бүхий байдал, хорио цээр зэрэг нийгмийн амьдралд гарсан онцгой байдлыг ойлгоно.

д) “Гадаадын хөрөнгө оруулалт ”гэж гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр мөрдөгдөж байсан “Гадаадын хөрөнгө оруулалтын” тухай хуулинд гадаадын хөрөнгө оруулалт гэдгийг заасантай адил утгатай байна.

е) “Засгийн газар” гэж Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн 38 дугаар зүйлд тодорхойлсон Монгол Улсын Засгийн Газрыг хэлнэ.

ё) “Харилцан хамаарал бүхий этгээд” гэж Хөрөнгө оруулагчтай дор дурдсан харилцаатай хуулийн этгээдийг хэлнэ:

1) хөрөнгө оруулагчийн удирдлага, хяналт болон хөрөнгөнд шууд ба шууд бусаар оролцдог;

2) энгийн хувьцааных нь 20 буюу түүнээс дээш хувийг эзэмшдэг;

3) ногдол ашиг, ашгийн хуваарилалтынх нь 20 буюу түүнээс дээш хувийг авах эрхтэй;

4) аж ахуйн нэгжийн удирдлагын 20 буюу түүнээс дээш хувийг томилох эрхтэй,эсхүл үйл ажиллагааных нь бодлого чиглэлийг тодорхойлдог.

ж) “Хөрөнгө оруулалтын жил” гэж энэхүү гэрээ хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс эхлэн дараагийн жилийн мөн өдрийг хүртэлх хугацааг хэлнэ.

з) “Хөрөнгө Оруулагч” гэж энэхүү Гэрээ хүчин төгөлдөр болох өдөр Британийн Виржинийн арлуудад бүртгэлтэй “Айвенхоу Оюу Толгой Лимитед” болон Монгол Улсын Засгийн газрын хамтран эзэмших “Айвенхоу Майнз Монголиа Инк” ХХК болон энэхүү гэрээний 14.1 дүгээр зүйлийн дагуу эрхийг шилжүүлэн авсан этгээдийг хэлнэ.

и) “Сайд” гэж энэхүү гэрээнд гарын үсэг зурсан Сайдууд болон Сайдыг хэлнэ.

к) “Оюу Толгой Төсөл” гэж энэхүү гэрээнд заасан 6709А тоот ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл болон Гэрээний 15.2 дугаар зүйлд заасан “Оюу Толгой” төслийн нэг хэсэг болох тусгай зөвшөөрлийн дагуу болон түүнтэй холбоотой явагдах үндсэн болон туслах үйл ажиллагааг багтаасан төслийг хэлнэ.

л) “Талууд” гэж энэхүү Гэрээний талууд болон тэдгээрийн зөвшөөрсөн залгамжлагч болон томилогдсон хуулийн этгээдийг хэлэх бөгөөд “Тал” гэж тохирох утгыг илэрхийлнэ.

м) “Тэргүүлэх ач холбогдол бүхий салбар” гэж “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай” хуулийн 19.7-д заасны дагуу Засгийн газрын баталсан тэргүүлэх ач холбогдол бүхий салбаруудыг хэлнэ.

н) “Боловсруулах” гэж олборлосон хүдрийг боловсруулан ашигт малтмалын баяжмал үйлдвэрлэх үйл ажиллагаа, эсхүл хайлуулах болон цэвэршүүлэх замаар цэвэршүүлсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйл ажиллагааг хэлнэ.

о) “Бүтээгдэхүүн” гэж судалгаа шинжилгээ, туршилт, олборлолт, боловсруулалт эсхүл тээвэрлэлтийн явцад хорогдсон, эсхүл судалгаа шинжилгээнд ашиглагдсан хэмжээг хасан олборлолт болон баяжуулалтаар гарган авсан бүх хүдэр, ашигт малтмал, баяжмал, тунамал, металлыг (үүнд дахин баяжуулсан бүтээгдэхүүн орно) хэлнэ.

ө) “Тогтворжсон” гэдэг нь татвар, төлбөр, хураамж энэхүү гэрээг хүчин төгөлдөр байх хугацаанд тэдгээрийн хувь хэмжээг тогтоох үндэслэл, эсхүл нэмэлт өөрчлөлт орсон хууль тогтоомжийн дагуу буурахаас бусад тохиолдолд тогтвортой байх гэдгийг хэлнэ.

ж) “Толгой компани” гэдэг нь “Айвенхоу Майнз Лимитед” болон Рио Тинто компанийг хэлнэ

з) “Ам. доллар” гэж Америкийн Нэгдсэн Улсын хууль ёсны мөнгөн тэмдэгтийг хэлнэ.

ХАВСРАЛТ 2
ХУВЬ НИЙЛҮҮЛЭГЧДИЙН ГЭРЭЭ