Монголын хєрєнгийн биржийн захирал Р.Содхvv хэвлэл мэдээллийн байгуул¬лагын удирдлагууд, сэтгvvлчидтэй єчигдєр уулзалт зохион байгуулж хєрєнгийн зах зээлийн єнєєгийн байдал, Монголын эдийн засгийн єнєєгийн эрх ашиг, ирээдvй болон 2008 онд хєрєнгийн зах зээлийн vйл ажиллагаа хэрхэн єрнєх талаар дэлгэрэнгvй мэдээллээ.
ТОП-20 компанийн индекс єдрєєс єдєрт нэмэгдэж, шинэ компаниуд єрсєлдєєнд хvч тvрэх болжээ. Єнгєрсєн онд Монголын хєрєнгийн биржийн vнэт цаасны 253 удаагийн арилжаа явагдаж 116,1 сая ширхэг хувьцаа, 542,8 мянган бонд арилжаалагджээ. Арилжааны хэмжээг ємнєх онтой харьцуулахад хувьцааны арилжааны vнийн дvн 49,5 тэрбум тєгрєгєєр буюу 4,9 дахин бондын арилжаа 7,5 дахин єссєн vзvvлэлт гарчээ. Одоогоор МХБ-ийн vнэт цаасны бvртгэлд 384 хувьцаат компанийн 2,491,1 сая ширхэг хувьцаа бvртгэлтэй байна. Нэгж хувьцааны арилжааны дундаж ханш 535 тєгрєг байгаа нь ємнєх оны дунджаас 366 тєгрєгєєр буюу 3,2 дахин єссєн байна. 2007 онд хувьцаат компани зургаагаар нэмэгдсэн бол шинэ он гарсаар Санхvvгийн зохицуулах хороонд таван хувьцаат компани мєн тооны брокер дилерийн компани бvртгvvлэхээр материалаа ирvvлсэн байна.
Монголын хєрєнгийн биржийн vйл ажиллагааг олон улсын стандартад хvргэх, хєгжvvлэх зорилгоор “МХБ-ийн техник технологийн шинэчлэл, хvний нєєцийг бэхжvvлэх”, “Монгол хувьцаа”, “Монгол бонд” тєслvvдийг боловсруулж, хамтран хэрэгжvvлэх гадаадын байгууллагуудад санал болгоод байгаа ажээ. Тvvнчлэн vндсэн vйл ажиллагааны гол журмуудыг шинэчлэн боловсруулж, Тєлєєлєн удирдах зєвлєлєєр батлуулан, энэ сарын 1-ний єдрєєс мєрдєж эхэлжээ. Тус биржийн гадаад хамтын ажиллагаа улам єргєжиж Евро-Азийн хєрєнгийн биржvvдийн холбооны гишvvн байгууллагууд, Тайвань, Солонгос, Хонконгийн хєрєнгийн биржvvдтэй хамтран ажиллаж байна. Гадаадын орнуудын брокер дилерийн компаниуд манай хєрєнгийн зах зээлд суудал авахыг эрмэлзэх болж. АНУ, БНСУ, Япон, Герман, ОХУ-ын нэр хvндтэй дээрх тєрлийн компаниуд манай улсад vйл ажиллагаа явуулж байна.
Єнгєрсєн онд Монголын хєрєнгийн бирж урьдчилсан дvнгээр 878,7 сая тєгрєгийн орлоготой, 364,3 сая тєгрєгийн зардал гаргаж, 514 сая тєгрєгийн ашигтай ажиллажээ. Энэ онд дараахь зорилтуудыг дэвшvvлэн ажиллах юм байна. Хєрєнгийн зах зээлийн хууль эрхзvйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгохоор хуулийн тєсєл, саналыг хvргvvлээд байгаа аж. Yнэт цаасны бvртгэлийн vйл ажиллагааг шинэчлэх, шинээр vнэт цаас гаргахыг дэмжинэ. Ялангуяа ашигт малтмал, газар тариалан, мал аж ахуйн чиглэлийн vндэсний томоохон хувьцаат компаниудыг бий болгох талаар бодитой vр дvнд хvргэхээр зорьж байна. Гадаадын томоохон аж ахуйн нэгж байгууллагууд Монголыг сонирхсоор.
Стратегийн орд газрууд, ашигтай хєрєнгє оруулалтын гэрээ, тогтвортой байдлын гэрээ, хувь гээд л тэднийг соронздох зvйлс их ч vvнийг тойрсон алдаа оноо ч бий. Алдсанаа залруулах, ашигт малтмалын ашгийг иргэдэд зєв хуваарилах, хєрєнгє оруулагчдыг ямар замаар татах, тогтвортой байдлын гэрээг тойрсон шvvмжлэл гээд шийдвэрлэх нэлээдгvй асуудал тулгараад буй. Энэ vеэр Монголын хєрєнгийн биржийн захирал хєрєнгийн зах зээлийн талаар мэдээлэл єгєхийн зэрэгцээ vр дvнтэй сургалтыг хэсэгхэн хугацаанд зохион байгуулсан нь сэтгvvлчдэд vр єгєєжтэй болсон. Ингэснээр хувьцаат компанийг жинхэнэ утгаар байгуулах, хєрєнгийн зах зээлийг сонгодог утгаар нь хєгжvvлэх, ямар хvнийг хєрєнгє оруулагч гэх, хєрєнгє оруулагч, хуулийн этгээдийн ялгаа зэрэг ойлголтыг авч цаашид иргэдэд зєв мэдээлэл єгєх боломж олдсон юм.
Их хэмжээний мєнгє хєрєнгєтэй хvнийг хєрєнгє оруулагч гэж vзэх тvгээмэл ойлголт бидэнд бий. Тэгвэл хєрєнгийн зах зээл эртнээс хєгжсєн улс орнуудад эл ойлголт эсрэгээр буюу хувьцаа, бонд гаргах, худалдан авах чадвартай хуулийн этгээдийг хєрєнгє оруулагч гэж vздэг байна. Оюутолгойн орд єнєєдєр олны анхааралд буй. “Айвенхоу Майнз” компани нь хєрєнгє оруулагч мєн vv. Энэ асуудал тун эргэлзээтэй аж. Учир нь Канадын эл хувьцаат компани манай улсын эрдэс баялгийн ордын буянаар хувьцаа гаргаж тvvнээс олсон ашгаараа эргээд хєрєнгє оруулалт хийж байна. 2,6 жил хувьцаа арилжаалсан байдаг. Энэ утгаар нь авч vзвэл хєрєнгє оруулалт гэж vзэх нь тун эргэлзээтэй.
Оюутолгойн ордыг хэн хэдэн хувиар эзэмших, тогтвортой байдлын гэрээг яаж байгуулах зэрэг асуудал дээр гацчихаад буй. Оюутолгойн ордыг зєв ашиглаж, vр єгєєжийг нь хvртэе гэвэл Ємнєговь аймгийн Ханбогд сумын нутаг дэвсгэрт “Оюутолгой” хувьцаат компанийг байгуулах явдал аж. “Оюутолгой” гэх хуулийн этгээд хувьцаа гаргаснаар Засгийн газар, “Айвенхоу Майнз”, иргэд хувьцааг худалдан авах замаар хєрєнгє оруулалт хийх нь сонгодог хувилбар аж. Хєрєнгє оруулагч хэзээ ч ашиглалтын лиценз эзэмшдэггvй. Харин манайд эсрэгээр. Оны ємнєхєн тєвхнєсєн Засгийн газар Тавантолгой, Тємєртэй зэрэг гурван лицензийг тєр мэдэлдээ авсан нь зєв алхам гэж МХБ-ийн захирал Р.Содхvv дvгнэж байсан.
Манай улсын эрдэс баялаг бvхий томоохон ордын хайгуулын болон ашиглалтын лицензvvдийг гадныхан эзэмшээд байгаа нь нууц биш. Хонконг, Сингапур, Торонтогийн хєрєнгийн биржээр манай 21 хувьцаат компанийн хувьцаа арилжаалж байна. Гэхдээ энэ манай улсад эерэгээр бус сєргєєр нєлєєлж ашиг хонжоо хайсан хэсэг монгол иргэний євєр тvнтийж, гадныханд ашигтайгаар тусч байгаа нь харамсалтай хэрэг юм. Санхvvгийн зохицуулах хороо, Монголын хєрєнгийн бирж vvнийг зогсоох арга хэмжээг авч, хууль эрхзvйн хvрээнд ирэх долоо хоногт хэлэлцэж, дээрх асуудлыг хуулиар хориглох бололтой. Эрдэс баялгийн орд хvний гар хvрээгvй байхдаа л уурхай байгуулах, олдворлох зэрэг хєрєнгє оруулалтын эх vvсвэрээ олох чадвартай байдаг юм байна.
П.ДЭМБЭРЭЛ
http://www.olloo.mn/modules.php?name=News&file=article&sid=83916
No comments:
Post a Comment